Ateşleme Bobini Nedir? Ateşleme Bobini Arıza Belirtileri Nelerdir?

Ateşleme bobini nedir? Ateşleme bobini arızası nasıl anlaşılır? Ateşleme bobini arıza belirtileri nelerdir? Ateşleme bobini arızalanırsa ne olur? Ateşleme bobini nasıl çalışır?

Ateşleme Bobini Nedir? Nasıl Çalışır?

Ateşleme bobini, silindir içindeki hava/yakıt karışımını ateşlemek için bujilere gönderilen düşük voltajlı akımı on binlerce volta çeviren bir transformatördür.

Ateşleme bobininin çalışması, elektromanyetik indüksiyon adı verilen bir olguya dayanır. Ateşleme bobininin içinde "bobin" adı verilen iki takım tel sargı vardır. Birincil set ve ikincil set olarak bilinen iki sargı, bir demir çekirdeği (nüve) çevreler. Çekirdeğin görevi, elektromanyetik alanı (mıknatıslanmayı) güçlendirmektedir.

Ateşleme bobinleri, gerekli yüksek voltajları üretmek için elektrik ve manyetizma arasındaki ilişkiden yararlanır. Bir elektrik akımı, bir tel bobin gibi bir elektrik iletkeninden geçtiğinde, bobinin etrafında bir manyetik alan oluşturur. Manyetik alan (daha doğrusu manyetik akım), daha sonra tekrar elektriğe dönüştürülebilen bir enerji deposudur.

Akü voltajı birincil sargıdan geçerken bir manyetik alan oluşturur. Birincil sargının görevi ikincil sargı için gereken yüksek voltaj kıvılcımının oluşmasını sağlamaktır. Manyetik alanının gücünü etkileyen iki faktör vardır. Birincisi; tel bobine uygulanan akımın arttırılması manyetik alanı güçlendirir. İkincisi ise bobindeki sargı sayısı ne kadar fazlaysa manyetik alan o kadar güçlü olur.

Ateşleme esnasında, bir anahtar veya elektronik bir tetikleyici akımı keser ve manyetik alan ikincil sargıya çökerek bobine başka bir elektrik akımı indükler. Manyetik alanın değişimi (veya hareket hızı) ne kadar hızlı olursa indüklenen voltaj o kadar yüksek olur. İkincil sargıdaki tel sayısı, birincil sargıdan çok daha fazla olduğundan, sonuç çok büyük bir voltaj çarpanıdır. Başlangıçta 12V olan akü voltajı, indüklendikten sonra bujilere 20-30 bin volt olarak gönderilir.

Bir ateşleme bobininin birincil sargısı tipik olarak 150 ila 300 tur tel içerir. İkincil sargı ise 15.000 ila 30.000 tur tel sayısı ile birincil sargıdan 100 kat daha fazladır. Başlangıçta 12V olarak gelen akü voltajı, birincil sargıda oluşan manyetik alan ile yaklaşık 200 volta indüklenir. İkincil sargıda ise indükleme 100 kat daha fazladır ve 20.000 - 30.000 volta kadar çıkabilir.

Ateşleme Bobini Arıza Belirtileri Nelerdir?

Aracınızında tekleme, silkeleme ve stop etme sorunları yaşıyorsanız bu durum arızalı bir ateşleme bobininden kaynaklanıyor olabilir. Ateşleme bobini aküden güç alır ve bujilere aktarır. Bu yakıtı ateşler ve aracınızı çalıştırır. Arızanın boyutu, ateşleme bobinlerinden hangisinin başarısız olduğuna bağlı olarak değişir.

Backfire (Geri Tepme)

Aracınız geri tepme yapıyorsa, bu bir ateşleme bobini arızasının erken belirtilerini gösterebilir. Bu durum, kullanılmayan yakıt, egzoz sisteminden atıldığında ortaya çıkar. Eğer sorunu çözmezseniz egzozunuzda ciddi hasarlar yaratabilir ve gereksiz ve masraflı tamirlere neden olabilirsiniz. Egzozunuz siyah bir duman yayabilir ve hatta benzin kokusunu bile algılayabilirsiniz.

Çalıştırma Problemleri

Modern motorların çoğunda, her silindir başına bir ateşleme bobini bulunur. Daha eski araçlar, tüm bujilere voltaj sağlamak için tek bir bobin kullanır. Bu tek bobin arızalanırsa, silindirlerin hiçbiri ateşlenmez ve bu da, marşı basan ancak çalışmayan bir araba ile sonuçlanır.

Aracınızı çalıştırmada sorun yaşıyorsanız ateşleme bobinlerinden biri arızalanmış olabilir. Bujilerde kıvılcım olup olmadığını kontrol etmek için kablolara basit bir test uygulayabilirsiniz. Sırasıyla ateşleme bobininin soketini çıkararak, motorun tepkisine bakınız. Soketi çıkardığınızda motor sarsıntı-titreşim yapıyorsa, o ateşleme bobini sağlamdır. Soketi çıkardığınızda motorun çalışmasında hiçbir değişiklik hiçbir titreşim olmuyorsa, ateşleme bobini ya da buji arızalıdır. Emin olmak için bujiyi kontrol edin, buji sağlamsa ateşleme bobini bozuktur.

Yakıt Tüketiminde Artış

Aracınız fazla yakıt tüketmeye başladıysa bu da bir ateşleme bobini arızası belirtisi olabilir. Bujilere daha az güç gönderildiğinde, ECU bunu telafi etmek için daha fazla yakıt gönderecektir.

Motorda Tekleme & Silkeleme

Ateşleme bobinleri, hava-yakıt karışımının ateşlenmesinde önemli rol oynadığından, arızalı bir bobin teklemelere neden olur. Tekleme, bir veya daha fazla silindirin düzgün ateşlenmemesi demektir.

Böyle bir durumda motor düzensiz çalışır ve ani hızlanmalarda tereddüt ve silkeleme problemleri ile karşılaşabilirsiniz. Ayrıca, rölantide devir düşüklüğü ve titreme sorunları yaşarsınız.

Stop Etme

Arızalı bir ateşleme bobini, bujilere düzensiz kıvılcımlar gönderir. Bu durum motorun stop etmesi ile sonuçlanabilir. Stop etme sorunu, genellikle tek bir ateşleme bobini bulunan araçlarda meydana gelir.

Kablo Arızaları

Aşınmış bujiler, ateşleme bobinlerini daha fazla zorlar. Kabloların durumunu iyi tutmak, ateşleme bobini arızalarını azaltabilir. Bazı basit düzenli bakımlar, uzun vadede size kazandırabilir.

Ateşleme Bobini Tamiri Mümkün mü?

Ateşleme bobini arızalandığında tamir edilmez ve yenisiyle değiştirilir. Eğer aracınızda bağımsız elektronik ateşleme sistemi varsa, hangi ateşleme bobini arızalıysa sadece onu değiştirirsiniz. Eski tip tek ateşleme bobinli sistem varsa, bunun değişmesi gerekir.

Ateşleme bobininin soket uçları doğru tespit edilmelidir. Modellere göre farklılık gösterdiği için uçların artı, eksi ve sinyal ucu olup olmadığını kendi aracınıza göre tespit etmelisiniz. Yine aynı şekilde bobin direncini kendi aracınıza göre ayarlamalısınız.

Motor tekleme arızası ve ateşleme bobini arızası, diyagnostik test cihazıyla kontrol edildiğinde P0300-P0301-P0302-P0303-P0304 arıza kodları okunabilir.