Radyatör Hortumu Neden Çöker veya Büzüşür?

Radyatör hortumunun çökmesinin nedenleri ve sebepleri nelerdir? Radyatör hortumu neden büzüşür? Çökmüş bir radyatör hortumu nasıl kontrol edilir?

Radyatör hortumları, soğutma sisteminin önemli bileşenleridir ve sıvı akışında önemli rol oynarlar. Üst hortum, motordan radyatöre sıcak soğutma sıvısını taşır. Alt hortum ise, soğutulmuş sıvıyı devirdaim pompasına ve ardından motora geri taşır. Devirdaim pompası, motor çalışırken bu sirkülasyonun kesintisiz olarak devam etmesini sağlar.

Bu hortumlar, yaklaşık -35 °C ile 120 °C arasındaki bir sıcaklıkta esnek kalacak şekilde tasarlanmıştır. Yarış ve performans araçlarında kullanılan hortumlar daha geniş bir sıcaklık kapasitesine sahip olabilirler.

Hortum yapısı tipik olarak basınca dayanmasına yardımcı olmak için bir aramid, polyester veya Nomex elyaf tabakası içerir. Günümüz arabalarında kullanılan hortumlar 150.000 km. üzerinde, bazen bu değerin iki katına kadar dayanabilir.

Hem üst hem de alt hortumlar, çökme riskini en aza indirmeye yardımcı olmak için dahili bir helezon yay içerebilir. Ancak belirli koşullar altında radyatör hortumu çökmesi meydana gelebilir ve kontrolsüz bırakılırsa ciddi motor hasarına neden olabilir.

 

Radyatör Hortumları Neden Çöker?

Çökmüş bir radyatör hortumu, yassı ve ince bir görünüme sahiptir ve genellikle patlak bir lastiği andırır. Soğutma sistemi lokalize veya tam bir vakum (negatif basınç) durumu yaşarsa, hortumlardan biri veya her ikisi de çökebilir. Çökmüş bir hortum motorun aşırı ısınmasına neden olabilir. Aracı bu şekilde kullanırsanız, soğutma sıvısı akışı kısıtlanır ve gösterge panelindeki hararet ibresi yükselebilir. Bazı araçlarda, aşırı ısınmayı gösteren bir hararet lambası tetiklenebilir.

Radyatör hortumlarının çökmesinin iki olası nedeni vardır:

1- Soğutma sistemi içindeki vakum, radyatör hortumlarından birinin veya her ikisinin de çökmesine neden olur. Bu negatif basınç, motor kapatıldığında ve genleşme deposundan soğutma sıvısının normal dönüş akışı engellendiğinde meydana gelir. Bu sorunun ana nedeni, genellikle arızalı bir radyatör kapağı veya tıkalı genleşme tankı hortumudur.

2- Tıkalı bir radyatör nedeniyle sıvı akışının engellenmesi alt radyatör hortumunun çökmesine neden olabilir.

Şimdi bu olası nedenlerin sebeplerini biraz daha açalım...

 

Arızalı Radyatör Kapağı

Radyatör hortumunun çökmesinin ilk ve en yaygın nedeni, radyatör kapağındaki çalışmayan tek yönlü çek valftir. Bu, yaşlanma nedeniyle veya radyatör kapağının tortularla kirlenmesi nedeniyle oluşabilir.

Hortumun üstte ve/veya altta çökmüş olduğunu fark ederseniz aşağıdaki adımları izleyin.

• - Motor soğukken radyatör kapağını çıkarın.
• - Kapağı çıkardıktan sonra hortum (veya hortumlar) hızla normal boyutuna dönerse, sorun ya radyatör kapağı ya da tıkalı bir vakum hortumudur.
• - Kapağı inceleyin. Yapışkan tortularla kaplanmışsa, temizlenmesi mümkün olabilir. Bulaşık deterjanı ve yumuşak bir diş fırçası kullanarak tüm tortuları temizleyin. Kapağı iyice durulayın. Radyatör (veya genleşme deposu) üzerindeki eşleşen yüzeylerdeki tortuları temiz bir bez ile silin.
• - Kapağı yeniden takın.
• - Arabayı çalıştırın, motoru ısıtın ve genleşme deposuna antifriz akana kadar çalışmasına izin verin. Kısa bir sürüş bu süreci hızlandırabilir. Motoru kapatın ve soğuduktan sonra hortumun/hortumların artık çökmediğini doğrulayın.
• - Hortum çökmesi devam ederse, arızalı kapağın değiştirilmesi gerekebilir.

 

Tıkalı Genleşme Tankı Hortumu

Genleşme tankı hortumunun tıkanması nispeten nadir bir olay olsa da, tıkandığı taktirde motor soğudukça havanın genleşme deposuna geri akışını engelleyebilir. Bu, arızalı bir radyatör kapağı ile aynı semptomlara yol açar ve radyatör hortumlarının çökmesine neden olur.

Arızalı bir radyatör kapağında olduğu gibi şu adımları izleyin:

• - Motor soğuduktan sonra radyatör kapağını çıkarın.
• - Çökmüş hortumlara bakın. Normal şekline dönmeleri gerekir.
• - Radyatör kapağını inceleyin. Tortulaşma yoksa, sorunun tıkalı genleşme tankı vakum hortumunda olması muhtemeldir.
• - Vakum hortumunu genleşme tankından çıkarın. Bunu yaparken dikkatli olun, çünkü genleşme tankları genellikle plastiktir ve hortum bağlantısı kolayca kırılabilir.
• - Çıkardığınız hortumun ucuna temiz ve sert bir pipet sokun. Pipeti üflediğinizde kısıtlama yoksa açık olacaktır.
• - Vakum hortumunun birkaç kelepçesi vardır, bunları sökerek hortumu çıkarın ve tıkanıklığa neden olan kalıntıları sert bir tel ve bahçe hortumu yardımıyla güzelce temizleyin.
• - Ardından yerine takın ve kelepçelerini sıkılayın.
• - Arabayı çalıştırın, motoru ısıtın ve genleşme deposuna antifriz akana kadar çalışmasına izin verin. Kısa bir sürüş bu süreci hızlandırabilir. Motoru kapatın ve soğuduktan sonra hortumun/hortumların artık çökmediğini doğrulayın.

Hortumlar çökmezse, sorunu düzeltmişsiniz demektir.

 

Tıkalı Radyatör (Alt Hortumun Çökmesi)

Radyatörden geçen kısıtlı akış, alt radyatör hortumunun çökmesine neden olabilir. Bu durum sürüş sırasında fark edilecektir. İlk uyarı, motor hararet göstergesinin normalin üzerinde yükselmesidir. Alternatif olarak, motorun aşırı ısındığını gösteren bir uyarı ışığı yanabilir.

Motorda aşırı ısınma belirtileri ortaya çıktığında, alt hortumun çökme olasılığını değerlendirmek için şu adımları izleyin:

• - Aracı durdurun, şanzımanı Park (otomatik şanzıman) veya Boş (düz şanzıman) konumuna getirin ve el frenini sıkıca çekin. Motorun rölantide çalışmasına izin verin.
• - Radyatör kapağını açın ve alt hortumu gözlemleyin. Ellerinizi o bölgeden uzak tutmaya dikkat edin.
• - Hortumun durumu normal görünüyorsa, motor devrini kademeli olarak artırmak için bir görevliden gaz pedalına hafifçe basmasını isteyin. Devirdaim pompasının hızı artıkça, radyatörden geçen kısıtlı akış nedeniyle alt hortum yavaşça çöker.

Bu durumda, arızanın çözümü için aracı bir çekici ile tamircinize götürün.

Her yağ değişimi sırasında, radyatör hortumlarının durumunu mutlaka kontrol etmelisiniz. Bunu yaparken motor kapalı ve soğuk olmalıdır. İyi durumdaki hortumlar, parmak basıncı ile sıkılacak kadar sert olmalı, ancak süngerimsi ve aşırı yumuşak olmamalıdır. Eskiyen hortumlar, aşırı sert ve kırılgan bir hisse neden olur. Yumuşak, şişmiş, bombe yapmış, kırılgan ve çatlak hortumlar hemen değiştirilmelidir.