Klima Kompresörü Arızaları ve Onarımı

Klima kompresörü arıza teşhisi ve onarım yöntemleri. Klima kompresörü arızası nasıl anlaşılır? Klima kompresörü nedir? Klima kompresörü çalışma prensibi.

Kompresör, soğutma sisteminin kalbidir. Hareketini motorun krank kasnağından bir kayış vasıtasıyla alır. Klima sistemi içindeki klima gazını sıkıştırır ve basınçlandırır. Çok çalıştıkları taktirde aşırı ısınırlar. Parçalarını hareket ettirmek için sadece birkaç ons yağlayıcı maddeye güvenir. Herhangi bir sızıntı nedeniyle yağı kaybederse veya yağ aşırı kirlenirse kompresör sona doğru yaklaşır.

Kompresör arızasının en sık görülen belirtisi kaçaklardır. Manyetik kavrama devreye girdiğinde dönmez ve tahrik kayışı ses yapmaya başlar. Veya, kayış çoktan kopmuş veya kasnaktan sıyırmıştır.

Yağ kaçakları tartışmasız en sık yaşanan kompresör arızası nedenidir. Sistemin herhangi bir yerinde meydana gelen arıza gazın ve yağın kaçmasına izin verir. Tipik sızıntı noktaları; hortumlar, hortum ve boru bağlantıları (O-ringler ve flanş contaları), evaporatör, kondansatör veya kompresör salmastrasıdır. Sızıntıyı bulmak ve tamir etmek için bir elektronik sızıntı detektörü veya boya kullanılmalıdır.

Klima sisteminin içindeki bir kısıtlama, kompresörü yağsız bırakabilir. Yağ, gaz ile birlikte sistem içinde dolaşır. Orifis borusu veya genleşme vanası tıkalıysa, kompresörün yağsız kalmasına ve arızalanmasına sebep olabilir.

Bir kompresör hala dönüyor olsa bile, aşırı gürültü yapıyorsa, sızdırıyorsa veya düzgün çalışmıyorsa değiştirilmesi gerekebilir. Eğer kompresör aşırı gürültülü çalışıyorsa sistem hava yapmış demektir. Sistemdeki havayı vakum ile temizlemek ve ardından klima gazı ile doldurmak gerekir. Metalik sesler ve yatak gürültüsü genellikle kompresörün arızalı olduğunun sinyalleridir.

Kompresör içeriden sızdırıyorsa veya arızalı kamış valfleri, yıpranmış piston segmanları, aşınmış veya çizilmiş silindirler nedeniyle yeterli basıncı üretemiyorsa yeni bir kompresör gerekebilir. İçerden problemleri olan bir kompresör, tam bir klima gazı ile normal çalışma basınçları gerçekleştiremez. Bu tür bir problem, bir klima ölçüm cihazı ile teşhis edilebilir.

Klimanın soğutmamasının sebebi sadece kompresör arızası değildir. Eksik klima gazı, sistemde aşırı yağ, kirli hava, kondansatör ve orifis borusu tıkanıklığı, çalışmayan elektrikli soğutma fanı, vb. etkenlerde yetersiz soğutmaya neden olabilir. Bu nedenle diğer olasılıkları gözden geçirmeden asla kompresörü değiştirmeyin.

Otomatik sıcaklık kontrol sistemli araçlarda kompresörün çalışması sensörler tarafından etkilenebilir. Bazı araçlarda, klima gazı basıncını izleyen ve basınç aşırı yükselirse kompresörü kapatan "klima basınç sensörü" bulunur. Aşırı ısınması durumunda yine kompresörü kapatan "kompresör sıcaklık sensörü" ve kayış kaymasını izleyen "kompresör rpm sensörü" vardır. (Örneğin Mitsubishi)

 

Klima Kompresörü Kavrama Sorunları

Kompresör manyetik kavrama vasıtası ile krank milinden hareket alır. Klima düğmesine basıldığında manyetik alan sargısından akım geçirilerek manyetik alan oluşturulur. Kompresör miline frezeli takılı olan kavrama plakası bu alan tarafından çekilerek kayış kasnağına yapıştırılır. Kavrama plakası ile kayış kasnağı arasındaki boşluk pullar vasıtası ile ayarlanır.

Kompresör dönmüyorsa, manyetik kavramanın devreye girdiğinden emin olun. Buradaki temel problemler arasında arızalı röle, sigorta, kablo sorunları veya kavrama arızası olabilir. 

Birçok klima sistemi, sistem basıncı çok düşükse, kompresör kavramasının devreye girmesini önleyen düşük basınçlı bir kesme şalterine sahiptir. Bu, kaçak durumunda kompresörü hasardan korumak için tasarlanmıştır. Bu nedenle, kavrama devreye girmiyorsa, sistem basıncını ve kesme anahtarını kontrol edin.

Kavrama hava boşluğu doğru değilse, kavrama kayabilir ve yanabilir. Bu nedenle uygun özelliklerde ayarlanmalıdır. Çoğu kavrama 0,015 ila 0,040 inç'lik baskı fit boşluğu uygundur.

Üretim hatası sonucu bir kompresörün arızalı olması sık yaşanan bir durum değildir. Arızalı olan ve garanti kapsamında iade edilen 75 kompresör, üretici bir firma tarafından incelendi. Sadece ikisinde üretim hatası olduğu tespit edildi. Diğerlerinin ise yağsız kalma, sistemin hava yapması, kirletici maddeler ve montaj hataları gibi sorunlar nedeniyle arızalandığı ortaya çıktı. Yanlış tip kompresör yağları, klima gazları ve onaylanmamış temizleyici maddeler kompresör arızalarına yol açabilir. Önceki kompresör arızasından kalan döküntüler tekrarlayan kompresör arızalarının en yaygın nedenlerindendir.

Kompresörler için her zaman önerilen yağlayıcı tipini kullanın. Bu özellikle rotary (dönel) ve scroll tip kompresörlerde önemlidir.

Sisteme yeni yağ koymadan önce eski yağdan tamamen arındırılmalıdır. Bu, yeni yağın kirlenmesini önler ve sistemi çok fazla yağ ile aşırı şarj etme riskini azaltır (soğutma sorunlarına neden olabilir).

 

Klima Kompresörü Tamir Sonrası Yıkama işlemi

Bir kompresör arızalandığında, klima sistemine metalik döküntüler karışabilir. Bu döküntülerin çoğu klima borularını tıkar ve verimsiz soğutmaya neden olur. Döküntüler, orifis borusuna veya genleşme vanasına erişerek tıkanıklık oluşturabilir. Yıkanarak çıkarılamazsa kompresör arızasına sebep olabilir.

Bu nedenle kompresör tamirinden sonra daima hortumları yıkamak tavsiye edilir. Kondansatörün yıkanması da önerilir. Fakat birçok kondansatörde bu maddelerden kurtulmanın tek kesin yolu yenisi ile değiştirmektir. Eski serpantin tarzı tüp ve kanatlı kondansatörler sıklıkla başarıyla temizlenebilir, ancak paralel akış kondansatörlerinin temizlenmesi çok zordur. Bu tür uygulamalarda, kondansatör mutlaka değiştirilmelidir. Pahalıdır, ancak eski kondansatördeki artık tortu veya çamur yeni bir kompresöre mal olacaktır.

Yıkama işleminden sonra, hala içeride olabilecek kalıntıları yakalamak için kondansatörden sonra bir filtre takın. Filtre, herhangi bir kalıntının orifis borusuna geçmesini önleyecektir. Yeni kompresörü her türlü pislikten korumak için, kompresör girişindeki emme hortumuna bir filtre süzgeci takmanız gerekir.

Yıkama işleminin bir başka nedeni de sistemdeki artık yağı çıkarmaktır. Kaçak nedeni ile sistemin içerisinde ne kadar yağ eksildiğini öğrenmenin bir yolu yoktur. Bu sebeple yıkama yolu ile tüm yağlardan kurtulmak gerekir. Böylece araç üreticisi tarafından belirtilen tam miktar sisteme geri eklenebilir.

Sistemde çok az veya çok fazla kompresör yağı varsa ne olur? Sistemde yeteri kadar yağ olmaması kompresör yağlamasını azaltır ve erken arızaya neden olabilir. Sistemde çok fazla yağ olması kondansatörde su birikintisine neden olabilir ve klima gazının akışını engelleyerek soğutma performansında bir düşüşe neden olabilir.

 

Hava Tahliyesi ve Gaz Doldurma

Kompresör takıldıktan ve hortumlar yeniden bağlandıktan sonra, bir vakum pompası ile hava ve nemin klima sisteminden tamamen boşaltılması gerekir. Sistemdeki hava soğutma verimini düşürür. Nem ise soğutucu yağ ile reaksiyona girerek asit ve çamur üretir. Nem, genleşme vanasını dondurarak tıkayabilir ve bu da gürültüye, kısıtlamalara veya tamamen tıkanmaya neden olabilir.

Hava ve nemi çıkarmak için yüksek vakum sağlayabilen bir pompa kullanılmalıdır. Sistemden hava çekildiğinde, kalan nemin kaynamasına ve buharlaşmasına neden olan bir vakum oluşturur. Bunun gerçekleşmesi için, vakum pompasının tahliye işlemi boyunca (normalde yaklaşık 30 dakika süren) en az 29 inç Hg vakum çekebilmesi gerekir.

Tahliye işlemini izlemenin en iyi yollarından biri, mikron cinsinden okuyan bir Termistör Vakum Ölçer kullanmaktır. Vakumu ölçmek için son derece hassas bir cihaz gerekir, çünkü sistemde az miktarda basınç kalsa bile, kalan tüm nemin kaynamasını önleyebilir.

Son olarak, sistem önerilen miktarda klima gazı ve kompresör yağı ile doldurulur. Her şeyin düzgün çalıştığını ve yeni kompresörün işini yaptığını doğrulamak için klimanın çalışma performansı kontrol edilir.