Yağ Soğutucu Nedir? Arıza Belirtileri Nelerdir?

Yağ soğutucu nedir, ne işe yarar? Yağ soğutucu arıza belirtileri nelerdir? Yağ soğutucu bozulursa ne olur?

Motorlu taşıtların, motor ve şanzımanlarının düzgün çalışabilmesi için yağa ihtiyaç vardır. Yağsız kalan parçalar, aşırı ısınır, aşınır ve kırılarak motorun çalışmamasına neden olur.

Motor ve şanzıman, düzenli aralıklarla yağlanacak şekilde tasarlanmıştır. Böylece, hareketli mekanik parçaların sürtünmeleri engellenir ve soğutularak en iyi durumda tutulur. Motor ve şanzıman yağları, çok yüksek sıcaklıklara dayanacak şekilde üretilir. Eğer bu sıcaklıklar aşılırsa, yağın özelliği kaybolur ve etkinliğini kaybeder. Bu durum, hareketli mekanik parçaların yeterince yağlanmamasına sebep olur. Yağı en uygun sıcaklık aralığında tutmak için, yağın pompalandığı sistemin içine bir yağ soğutucu yerleştirilir.

Yağ soğutucu, bazı motor tiplerinde bulunmaz. Yüksek performanslı otomobil, SUV, ağır vasıta ve yarış arabaları motorlarında standart donanım olarak yer alır. Ancak, isteğe bağlı olarak sonradan kolayca takılabilir. Özellikle çok sıcak bir iklimde yaşıyorsanız aracın motoru için gerekliliktir. Bazı araçlarda ise hem motor yağ soğutucu, hem de otomatik şanzıman yağ soğutucusu olmak üzere iki adet bulunur. Bizim anlatacağımız arıza belirtileri motor yağ soğutucusu ile ilgilidir.

Aşağıdaki resimde sonradan takılmış bir yağ soğutucu örneği bulunmaktadır.

Yağ Soğutucu Ne İşe Yarar?

Yağ soğutucular, motorun soğutma sisteminin önüne yerleştirilen küçük radyatörlerdir. Bazı araçlarda bu sistem soğutma radyatörünün altına yerleştirilir. Görevi, içinden geçen aşırı sıcak yağı soğutmaktır. Motordaki hareketli parçaların içinden veya çevresinden geçen yağ, bu parçaların sıcaklıklarını emerek absorbe eder. Bu esnada yağ aşırı ısınır ve yağ soğutucusuna pompalanır. Hava veya motor soğutma suyu kullanılarak, yağın tekrar normal sıcaklık değerlerine geri dönmesi sağlanır. Bu döngü, motor çalıştığı sürece devam eder. Bu sayede hem yağın, hem de motorun ömrü uzamış olur. Tek dezavantajı, yağ değişimlerinde soğutucu ve kanalları doldurmak için daha fazla yağa ihtiyaç duyulmasıdır.

Yağ Soğutucu Bozulursa Ne Olur?

Çoğu sürücü, yağ soğutucuları ile ilgili herhangi bir arıza sorunu yaşamamıştır. Aracın rutin yağ ve filtre bakımları zamanında yapılırsa, motorun ömrü veya diğer ana mekanik bileşenlerin süresince dayanabilir. Bununla birlikte, bakımlar zamanında yapılsa dahi yağ soğutucu zamanla yıpranarak arıza yapabilir. Yağ soğutucu arızasını gösteren birçok işaret vardır. Fakat bu belirtiler başka sorunlardan da kaynaklanabilir. Bu nedenle yağ soğutucusunun arızalı olduğundan emin olmak için, görsel olarak sık sık denetlenmelidir. Yağ soğutucu arızasının en önemli belirtisi, radyatörün ve ilişkili boruların fiziksel olarak bozulmasıdır.

 

1- Yağ Soğutucusundan Yağ Sızıntısı

Yağ soğutma sisteminin bileşenlerinden biri, yağ soğutucu adaptörüdür. Adaptör, yağ hatlarını soğutucuya bağlar ve başka bir adaptör, "soğutulmuş" yağı tekrar yağ karterine gönderir. Adaptörün içinde conta veya kauçuk o-ring yer alır. Adaptörün bir şekilde başarısız olması, yağın sızmasına sebep olur. Sızıntı olup olmadığını anlamak için, aracın alt zemini kontrol edilmelidir. Eğer yağ sızıntısı olduğunu farkederseniz, en kısa sürede bir tamirciye göstermeniz gerekir. Böylece sızıntının nereden kaynaklandığını tespit ederek, hızlı bir şekilde onarımını yaptırmış olursunuz. Yağ sızdığında, motor yağlama yeteneğini kaybeder. Bu durum, yüksek motor sıcaklığına ve sürtünmeden kaynaklı parçaların aşınmasına neden olabilir.

 

2- Yağ Soğutucusundan Antifiriz Sızıntısı

Bazı yağ soğutucuları, yağı soğutmak için, motor soğutma suyunu (antifriz) kullanır. Soğutma sıvısı, kanallardan veya peteklerden akar (veya çevresinden) geçer, ancak yağla teması yoktur. Yağ soğutucusu arızalandığında, antifiriz kaçaklarına neden olabilir. Sıvı kaybı, en kısa sürede tamir edilmezse motorun aşırı derecede ısınmasına neden olur. Sızıntı azsa, aracın alt zemini kontrol edilerek, antifiriz birikintisi olup olmadığı kontrol edilmelidir. Sızıntı çoksa, kaputtan çıkan buhar görülebilir. Böyle bir durumda profesyonel bir tamirci ile iletişime geçmek önemlidir.

 

3- Yağın Motor Suyuna Karışması

Yağ soğutucusu adaptörü arızalanırsa, motor soğutma suyunda yağ olduğunu görebilirsiniz. Bunun nedeni, motor çalışırken yağ basıncının soğutma sistemi basıncından daha yüksek olmasıdır. Motor yağı soğutma sistemine zorlanır. Bu durum yağ eksikliğine ve daha farklı problemlere neden olur ve motorunuza ciddi şekilde zarar verebilir.

 

4- Motor Soğutma Suyunun Yağa Karışması

Motor soğutma suyu yağa karıştığında, bu durumu genellikle silindir contasına bağlarız. Daha az yaygın olmakla birlikte, arızalı bir yağ soğutucusu motor soğutma suyunun yağa karışmasına neden olabilir. Motor çalışmadığında ve soğutma sistemine basınç verildiğinde, soğutma suyu yağ karterine zorlanabilir. Bu durum, krank milinin zorlanmasına ve ciddi motor hasarlarına yol açabilir.

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, hem soğutma sisteminin hem de motorun yıkanması gerekir. Yağ soğutucu adaptörü arızalı ise değiştirilmelidir. Yağ soğutucunun ayrıca yıkanması veya değiştirilmesi gerekir.

 

Yağ Soğutucu Arıza Belirtileri Nelerdir?

• - Motor kontrol uyarı lambası yanar.
• - Yağ basınç uyarı lambası yanar.
• - Motor performansında, ani hızlanmalarda düşüş yaşanır.
• - Motor harareti yükselir.
• - Motorda titreme, tekleme ve stop etme problemleri görülür.
• - Motor aşırı gürültülü çalışmaya başlar.
• - Egzozdan duman çıkar.