Egzoz Manifoldu Nedir? Arıza Sebepleri ve Kaçak Belirtileri Nelerdir?

Egzoz manifoldu nedir? Egzoz manifoldu arıza belirtileri nelerdir? Egzoz manifoldu arıza sebepleri nelerdir? Egzoz manifoldu çeşitleri nelerdir? Egzoz manifoldu nasıl çalışır? Egzoz manifoldu tamir edilir mi?

Egzoz Manifoldu Nedir?

Egzoz manifoldu, egzoz gazlarını motordan uzaklaştırmak için kullanılan bir sistemdir. İçten yanmalı bir motorda, silindirlere taze hava için yer açılması ve yanma işlemi sırasında üretilen gazların dışarı atılması gerekir. Egzoz manifoldunun görevi, yanmış gazları toplamak ve bunları katalitik konvertör veya turbo şarja yönlendirmektir.

Sıralı sitem araçların çoğunda sadece bir adet, "V" motorlarda ise iki adet egzoz manifoldu bulunur. Turboşarjlı motorlarda ise ekstradan iniş boruları vardır. Elbette ki istisna seçenekler ve kurallarda vardır. Egzoz manifoldu, motor silindirlerinin egzoz portlarına bağlanır. Zehirli egzoz gazlarının sızmasını engellemek için aralarında bir egzoz manifold contası bulunur.

 

Egzoz Manifoldu Çeşitleri Nelerdir?

Egzoz manifoldu tertibatı, dökme (pik) demir veya paslanmaz çelikten yapılır. Dökme demir egzoz manifoldları, uzun süre dayanabilir yapıdadır ve maliyeti düşüktür. Bu tip egzoz manifoldları, çelik olanlara göre daha ağırdır. Isı döngüleri ve zamanla uğradıkları deformasyon nedeniyle kırılgan hale gelebilirler. Çatlarsa, motor arıza ışığını tetikler ve aracın motoru aşırı gürültülü çalışmaya başlar. Tüm zehirli egzoz dumanları, manifold çatlağından sızarak aracın içerisine girebilir. Egzoz manifold contaları hasar görürse veya montaj saplamaları kırılırsa yine aynı şey olur. Birçok fabrikasyon araç bu tip egzoz manifoldunu kullanır.

Boru şeklindeki çelik egzoz manifoldları ise daha iyi akışa sahip ve performans odaklı olduklarından genellikle spor arabalarda kullanılır. İstisna olarak Jeep gibi spor olmayan araçlarda da bu tip manifoldları kullanan ve tercih eden üreticiler vardır. Bu tip egzoz manifoldu, otomobil üreticisinin tercihine bağlı olarak yumuşak çelikten veya paslanmaz çelikten yapılabilir. Manifoldların yapıldığı çelik boru, silindir kapağı flanşına ve borunun kesiştiği tüm noktalarda kaynaklanmıştır. Ne yazık ki, dökme demir egzoz manifoldları gibi, bu manifoldlarda zamanla çatlar.

Bazı araçlar, geleneksel manifoldlar yerine modifiye edilmiş, özel tertibata sahip "Headers" olarak adlandırılan manifoldlar kullanır. Bunların boru çapı daha geniştir ve yüksek emiş güçleri sayesinde, son derece etkili süpürme yoluyla egzoz gazlarını hızla çıkarabilirler. OEM tip egzoz manifoldları genellikle beygir gücü değil, uzun ömür, donanım ve yakıt verimliliği düşünülerek tasarlanır. Headers'lar ise tamamen maksimum beygir gücü ve tork için tasarlanmıştır. Genellikle mandrel bükülürler ve her silindirin benzer akışa sahip olması için eşit uzunlukta çelik borulara sahiptir. Headers'lar motorun güç bandının belirli alanlarında daha fazla veya daha az performans elde edecek şekilde ayarlanabilir. Maksimum verimlilik için tüm egzoz sisteminin değiştirilmesi gerekecektir. Çünkü, egzoz gazı akışı daha hızlı olacaktır ve aracın orjinal egzoz sistemi bunu karşılayabilecek yapıda değildir. Bu nedenle tıkanmasına sebep olabilir.

 

Egzoz Manifoldu Nasıl Çalışır?

Silindirlerdeki hava-yakıt karışımı bir buji tarafından ateşlenir. Yanma işleminin ardından, silindirin egzoz valfi açılır ve atık gazları egzoz manifolduna doğru yönlendirir. Silindirin içindeki basınç, gazın çoğunu dışarı itecek kadar güçlü olsa da, manifoldun kendisi, silindirden mümkün olduğunca fazla egzoz gazı emecek şekilde tasarlanır. Buna "süpürme" denir. Süpürme eksikse, kalan egzoz gazları bir sonraki çevrim için uygunsuz yanmaya neden olarak güç çıkışının düşmesine neden olabilir. Bazı egzoz manifoldları, kalan gazları yoğunlaştırarak yakmak üzere tasarlanmıştır. Tüm atık gazlar toplandıktan sonra katalitik konvertöre ve ardından egzoz sistemine gönderilir.

Çoğu egzoz manifoldu çıkışında bir oksijen sensörü bulunur. Bu sensörün görevi, egzoz gazındaki oksijen seviyesini kontrol etmektir. Ardından bu bilgiyi, her silindirdeki hava/yakıt karışımını ayarlaması için motor bilgisayarına (ECU) iletir.

 

Egzoz Manifoldu Neden Sızdırır?

Egzoz manifoldları, egzoz dumanlarını motordan uzaklaştıran ilk bileşen oldukları için yüksek termal strese maruz kalırlar. Ayrıca titreşimler, üzerindeki baskıyı artırır. Sürekli tekrarlanan ısıtma ve soğutma döngüleri ve malzemedeki genleşmeler, manifoldun zamanla arıza yapmasına neden olur.

Çatlamış veya kırılmış bir egzoz manifolduna genellikle iki şeyden biri neden olur: Birincisi, ısı döngüleri ve/veya yaştır. Zamanla, manifoldlar ısıyı kaldıramayacak duruma gelir ve içlerinde çatlaklar oluşmaya başlar. Çatlaklar daha sonra küçük deliklere dönüşür. İkinci yaygın neden ise manifoldu silindirlere sabitleyen saplamaların (veya cıvatalar) zamanla gevşemesi, uzaması veya kırılmasıdır.

Bir egzoz manifoldunun sızdırmasının en yaygın nedenlerinden biri, contanın hasar görmesidir. Bu durumda, contanın çıkarılıp değiştirilebilmesi için manifoldun cıvatalarının açılması gerekir. Yaygın olarak ortaya çıkabilecek bir diğer sorun, özellikle tuzlu ortamlardan kaynaklanan manifold paslanmasıdır. Manifold boruları paslanırsa, motor bölmesine egzoz dumanı sızdırmaya başlar. Bu dumanlar yolcu kabinine girerek zehirlenmelere yol açabilir.

 

Egzoz Manifoldu Arıza Belirtileri Nelerdir?

• - Motordan gelen tıslama veya tıkırtı sesi
• - Aşırı gürültülü egzoz
• - Motor performansında düşüş
• - Yüksek yakıt tüketimi
• - Motor arıza ışığının yanması (emisyon sistemiyle ilgili)
• - Araç kabininde egzoz kokusu
• - Manifold çevresinde gözle görülür çatlaklar veya kurum oluşması
• - Motordan sızan egzoz gazları, motor bölmesindeki plastik bileşenlerin erimesine ve yangın çıkmasına sebep olabilir.

Sızdıran bir egzoz manifoldu sürekli tekrar eden bir tıkırtı sesi çıkarır. Bu ses, motorun ilk çalıştırılması esnasında daha belirgindir. Motor ısındığında, manifold genleşerek sızıntıyı kapatır ve gürültü azalarak tamamen kaybolabilir.

Sızıntı yapan bir egzoz manifoldu, motor bölmesinden kabine egzoz gazı sızıntısına neden olur. Bu sızıntının kokusu kabin yolcuları tarafından kolaylıkla farkedilebilir.

 

Egzoz Manifoldu Tamir Edilir mi?

Egzoz manifoldundaki küçük sızıntılar ve çatlaklar kaynakla kapatılabilir veya yama yapılabilir. Büyük çatlaklar daha kapsamlı onarım gerektirse de bu geçici bir çözümdür. İleride aynı sorunla tekrar karşı karşıya kalabilirsiniz. Sızıntıya neden olan çatlak çok büyükse ünitenin yapısal bütünlüğü tehlikeye girer. Sızdıran bir manifold sonunda erken katalitik konvertör arızası gibi ek sorunlara yol açabilir. Bu gibi durumlarda en garanti yol egzoz manifoldunun değiştirilmesidir.

Egzoz sisteminin başka yerlerindeki sızıntılar, egzoz manifoldu ile aynı semptomları gösterebilir. Bu nedenle, herhangi bir onarım girişiminde bulunmadan önce sızıntının manifolddan geldiğini doğrulamak önemlidir.