Cam Krikosu (Cam Regülatörü) Nedir? Cam Krikosu ve Cam Motoru Arızası
Cam krikosu (cam regülatörü) nedir? Cam krikosu nasıl çalışır? Cam krikosu çeşitleri nelerdir? Cam motoru arızası nasıl anlaşılır? Cam motoru arıza belirtileri nelerdir? Cam krikosu bileşenleri nelerdir?
Cam Krikosu Nedir?
Cam regülatörü olarak da adlandırılan cam krikosu, araçların yan camlarının isteğe göre açılıp kapanmasını sağlayan ve camı yerinde tutan mekanizmadır. Başka bir deyişle camın hareketini düzenler. Cam krikosu, dönme hareketini doğrusal harekete dönüştürerek araçların camını yükseltmek veya alçaltmak için kullanılır. Bu mekanizma sayesinde aracınızın camlarını istediğiniz zaman kolayca açıp kapatabilirsiniz. Bu da, sürüş esnasında sürücü ve yolculara konfor ve rahatlık sunar.
Modern araçların çoğu, kapılarda veya orta konsol panelinde bulunan bir cam açma / kapama düğmesi ile kontrol edilen elektrikli cam krikosu ile donatılmıştır. Sürücü tarafında, tüm camların kontrolünü sağlayan bir cam açma / kapama modülü bulunur. Başlangıç donanımına sahip veya eski model araçlar ise genellikle manuel bir cam krikosu ile donatılmıştır. Bu araçların camlarının kontrolü, kapıda bulunan bir manivela tarafından sağlanır.
Cam krikoları genellikle kapı panelinin arkasına monte edilir. Kapı iç sacına civata ve vidalarla takılır. Sağlamlaştırmak ve trim seslerini engellemek için klipslerle sabitlenir. Kaldırma mekanizması genellikle çelik sactan oluşur. Hareketli eklem parçaları ise sürtünmeyi azaltmak için genellikle pirinçten yapılır. Bazı bileşenlerinde ise plastik malzeme kullanılır.
Aracın ön ve arka camları farklı boyutlara sahiptir. Arka camlara kıyasla ön camlar daha ağır ve daha büyüktür. Bu nedenle ön camların krikoları daha fazla ağırlığı taşıyacak şekilde tasarlanır. Sürücü tarafındaki yan cam daha fazla kullanıldığı için, genellikle ilk bu camın krikosu veya motoru arızalanır.
Cam Krikosu Bileşenleri Nelerdir?
Cam krikoları farklı düzenek ve çalışma mekanizmalarına sahiptir. Ancak, çalışma mantıkları genel olarak aynıdır. Genellikle şu parçalardan oluşur; tahrik mekanizması, kaldırma mekanizması ve cam braketi...
Tahrik mekanizması, kaldırma mekanizmasını harekete geçiren dişlidir. Hareketini elle çalıştırılan bir manivela veya 12 voltluk bir elektrik motorundan alır.
Kaldırma mekanizması, camı yükselten veya alçaltan kısımdır. Kollu, makaslı veya halatlı çeşitleri bulunur. Yeni model elektrikli cama sahip araçların çoğu halatlı tip mekanizma kullanır. Ancak, bu tip krikolar diğerlerine göre daha fazla arıza eğilimindedir.
Cam braketi ise camın yaslandığı kısımdır. Kaldırma mekanizması camı yükseltirken veya alçaltırken, braket, camla birlikte hareket eder. Genellikle plastik klipsler kullanılarak cam, brakete sıkıştırılır. Bu klipsler zamanla aşınır ve kırılır. Kırıldığı zaman ise camın, kapı paneli boşluğuna düşmesine sebep olur. İyi haber şu ki, bu klipsler değiştirilebilir.
Cam Regülatörü ve Cam Motoru Aynı Şey Mi?
Cam regülatörü (aynı zamanda cam krikosu da denir) ve cam motoru genellikle aynı parça olarak düşünülür. Cam regülatörü, aracın camını kaldırmak veya indirmek için kullanılan tüm mekanizmayı ifade eder. Cam motoru ise camı kaldırmak için kullanılan mekanizmaya güç verir.
Cam motoru bağımsız olabileceği gibi regülatöre de entegre edilebilir. Bağımsız olması, motorun değiştirilmesine olanak tanır. Aksi taktirde, herhangi bir arıza durumunda tüm tertibatın değiştirilmesi gerekebilir.
Özetle; cam regülatörü, aracın camını kaldıran mekanizma, cam motoru ise ona hareket veren parçadır. Bu iki terim daha çok elektrikli cam tertibatına sahip olan araçlarda kullanılır.
Cam Krikosu Çeşitleri Nelerdir?
Manuel / Mekanik Cam Krikosu
Elektrikli camların standart donanım haline geldiği 20. yüzyılın sonuna kadar, araçlarda mekanik / manuel cam krikoları yaygın olarak kullanılmaktaydı. Manuel krikolarda, kaldırma tertibatını harekete geçirmek için kısa tutamaklı bir kol bulunur. Dişli bir mekanizmaya bağlı olan bu kol genellikle kapıya monte edilir. Bu tip krikolarda, camı kapatırken harcanan kuvveti azaltmak ve camın düşmesini engellemek için bir yay bulunur. Camı indirirken bu yay sarılır, kaldırırken ise gevşer.
Manuel krikoların avantajlı tarafı, basit tasarımı sayesinde bakımı ve değiştirilmesi kolaydır. Ayrıca daha ucuz maliyete sahiptir. Dezavantajları ise, daha az konfor ve rahatlık sunar. Camları açıp kapamak için daha fazla çaba gerektirir.
Elektrikli Cam Krikoları
21. yüzyılın başlarından beri standart donanım olarak kabul edilen elektrikli cam krikoları, modern araçların çoğunda kullanılır. Elektrikli krikolar genellikle anahtar(lar), elektrik motoru ve kaldırma mekanizmasından oluşur. Bazı tipler, sensörler aracılığıyla elektronik kontrol ünitesi (ECU) ile iletişim kurar. Anahtara bastığınızda elektronik sistem devreye girer. Motora enerji gider ve dönmeye başlayarak kaldırma mekanizmasını harekete geçirir.
Elektrikli cam krikoları kullanışlı ve konforludur. Çoğu araçta standart donanım olarak kabul edilse de bazı yeni model araçların sadece ön camları elektriklidir. Arka camlarda ise manuel krikolar kullanılır.
Manuel sistemlerde, camın ne kadar açılıp / kapanacağını kullanıcı belirler. Aynı durum, düğmeye basılı tuttuğunuz sürece elektrikli camlar için de geçerlidir. Sensörlü olanlarda ise, düğmeye sert bastığınızda motorun devir sayısı ECU tarafından kontrol edilir ve camın otomatik olarak açılıp kapanması sağlanır.
Bazı araçlarda ise, sıkışma önleyici sistem adı verilen cam krikoları kullanılmaktadır. Bu teknoloji, kapanma esnasında camın önüne bir engel çıkarsa hareketi durdurarak, camı geri çeker ve kazaları engeller.
Aynı teknoloji bazı araçların açılır tavan sistemlerinde de kullanılmaktadır.
Halatlı (Telli) Tip Cam Krikoları
Bu tip cam krikoları, camları kaldırmak ve indirmek için halatlı bir sisteme bağlıdır. Halat, düzeneğe bağlı olan makaralara sarılır. Elektrik motoru ile çalışan bu sistem, yeni model araçların çoğunda kullanılır.
Halatlı tip cam krikoları daha az bileşene sahip olduğu için daha az yer kaplar. Bu da, kapı panelleri arasındaki diğer ekipmanlar için daha fazla boşluk demektir. Ayrıca diğer türlere göre daha hafiftir. En büyük dezavantajı, halatlar zamanla aşınma eğilimindedir ve bazen beklenmedik şekilde kopabilir. Halat koparsa cam kapı boşluğuna düşebilir.
Makas Tipi Cam Krikoları
Bu tip krikolar, makas gibi görünen bir tertibata sahiptir. Ortadaki döner bir nokta üzerinde iki metal parça kesişir. Oldukça basit bir çalışma düzeneğine sahiptir. Makas açıldığında cam yukarı kalkar, makas kapandığında ise cam aşağı iner. En avantajlı tarafı, kolay kırılmayan sağlam metal kollarıdır. Ancak, halatlı tipe oranla çok fazla yer kaplarlar. Her iki tarafındaki raylarda bulunan makaralar zamanla aşınarak kırılabilir. Bu, camın yana yatmasına ve kapı boşluğuna düşmesine neden olabilir. Ayrıca, merkez noktadan zamanla yıpranarak, çalışma esnasında ses yapabilir.
Daha eski bir teknoloji olmasına rağmen, günümüz araçlarının bir çoğunda popüler olarak kullanılmaktadır.
İster manuel ister elektrikli olsun, bir cam krikosunun görevini yerine getirmesi gerekir. Ancak, bu her zaman olmaz. Mekanizmanın hareketli veya elektronik bileşenleri zamanla arızalanma eğilimindedir. Şimdi bu arızalara değinelim..
Cam Krikosu Arıza Belirtileri
Arıza belirtilerine geçmeden önce cam krikosunun çalışmama nedenlerini sıralayalım:
- - Hasarlı, kırık dişliler, klipsler, çatlak raylar, kopmuş halatlar veya kablolar
- - Paslanmış, aşırı soğuktan donmuş veya sıkışmış kaldırma mekanizması
- - Kırık cam açma kolu veya arızalı cam açma düğmesi
- - Arızalı cam motoru
- - Arızalı kontrol modülü veya röle
- - Atmış sigorta (nedeni araştırılmalıdır)
- - Hatalı kablolar, gevşek bağlantılar veya kısa devre sorunları
Tüm mekanik bileşenlerde olduğu gibi, cam krikoları da uzun süreli kullanımlardan sonra aşınma ve yıpranma belirtileri gösterir. Elektrikli cam krikoları ile ilgili sorunlar, genellikle camın hareketini kontrol eden küçük motordan kaynaklanır. Çoğu zaman motorun değiştirilmesi, krikonun işlevselliğini geri getirir.
Bazı durumlarda, sorunun kaynağı krikonun kendisidir. Bu durumda krikonun tamamen değiştirilmesi gerekebilir. Aracın marka ve modeline bağlı olarak, krikonun değiştirilmesi oldukça maliyetli olabilir.
Cam Açma / Kapama Düğmesi Tutukluk Yapıyor
Sorunsuz mekanizmaya sahip bir cam krikosu, cam açma düğmesine bastığınız anda harekete geçmelidir. Mekanizmayı harekete geçirmek için düğmeye birkaç kez basmanız gerekiyorsa, cam motorunda bir sorun var demektir. Arıza düğmenin kendisinde de olabilir. Önce düğme kontrol edilmeli, ardından cam motorunu kontrol ettirmelisiniz.
Camlar Normalden Daha Hızlı veya Yavaş Açılıyor
Cam açma düğmesine bastığınızda, camlar normalden daha hızlı veya yavaş açılıyorsa cam motorunda bir sorun var demektir. Elektrikli camlar, camların kırılmasını engellemek için hassas bir hıza ayarlanmıştır. Motor arızalanmaya başladığında veya kriko tertibatı ile ilgili bir sorun olduğunda camlar hızlı veya yavaş açılabilir.
Arızanın nedeni, kısa devreye neden olan bir kablo veya cam motoruna doğru gücü sağlamayan bir sigorta kadar basit olabilir.
Cam Açılırken veya Kapanırken Tıklama Sesi
Arızalı bir cam motorunun en yaygın belirtilerinden biri de kapıdan gelen tıklama sesidir. Bu durum, cam ve motor tertibatı arasında sıkışıp kalan kalıntılardan kaynaklanabilir. Cam motoru olması gerekenden daha fazla çalışarak camın raylardan düşmesine neden olabilir. Böyle bir durumda cam sıkışabilir ve kırılabilir.
Cam Yuvasına Oturmuyor veya Düşüyor
Düzgün çalışan bir cam krikosunda, camlar yuvalarına doğru şekilde oturmalıdır. Cam yuvasından dışarı çıkıyor veya bir tarafı düşüyorsa krikonun bozulduğunu gösterir. Böyle bir durumda cam krikosunu değiştirmeniz gerekecektir.