Launch Control Nedir? Kalkış Kontrol Sistemi Nasıl Çalışır?
Launch Control Nedir? Launch Control Nasıl Çalışır? Kalkış Kontrol Sistemi nedir ve nasıl yapılır?
Launch Control (Kalkış Kontrol Sistemi) Nedir?
Dilimize "Kalkış Kontrol Sistemi" olarak geçen "Launch Control", duran bir arabanın kontrollü ve tutarlı bir şekilde aniden hızlanmasına yardımcı olan gelişmiş bir sürüş yardım sistemidir. Bu sistem, aracın mümkün olduğunca çabuk hızlanması için maksimum miktarda tork ve güç üretecek şekilde tasarlanmıştır.
Modern arabaların çoğu çeşitli sürüş modlarına sahiptir. Eco, Comfort, Sport modlarının yanı sıra, bazı araçlarda ek olarak Smart, Sport+ ve Individual modları bulunur. Sürücü, bir düğmeye basarak değişen yol koşullarına ve tercihlerine göre aracın yol tutuşunu ayarlayabilir. Bu modların herbiri aracın vites, gaz kelebeği tepkisi, süspansiyon ayarları, direksiyon hissi ve çekiş kontrolünü değiştirmek için kalibre edilmiştir.
Örneğin Eco modu, yakıt tasarrufu sağlamak için vites oranlarını ve güç bandını değiştirir ancak heyecan verici olmayan bir sürüş deneyimi yaşatır. Sport modu ise gaz tepkisini artırır ve süspansiyonu sertleştirir. Sport modunda direksiyon başında daha çok eğlenirsiniz, ancak benzin istasyonlarını daha sık ziyaret edersiniz. Belirli sürüş senaryoları için yüksek performanslı ayarların devreye girdiği özel modlar bulunur.
Launch Control, bir sürüş modu değil bir nevi eklentidir. Kalkış esnasında aracın tepkisini ve performansını değiştirmek için özel olarak kalibre edilmiş bir ayardır. Genellikle çift kavramalı (DCT) yüksek performansa sahip araçlarda ve bazı manuel vitesli araçlarda bulunur. BMW, Nissan, Porsche, Audi, Subaru ve Volkswagen başta olmak üzere çok sayıda markada bu donanım mevcuttur. Günümüzde üretilen birçok hatchback ve sedan araçta da kullanılmaktadır.
Launch Control (LC) Nasıl Çalışır?
Drag yarışlarında, rakiplerinize göz dağı vermek için çizgiden hızlı bir şekilde çıkmak, motorun ne kadar güçlü olduğunu göstermek açısından önemlidir. Bu senaryonun en büyük düşmanı, tekerleklerin patinaj çekmesidir. Diyelim ki, siz başlangıç çizgisinde istem dışı patinaj çekerken, rakibinizin aracının tekerlekleri yola iyi tutunmuş ve patinaj seviyesi minumum düzeyde. Bu durumda sizin aracınızın 800 hp gücünde olmasının hiç bir değeri kalmayacaktır, çünkü 700hp gücündeki araç yolu yarılamıştır.
Kalkış kontrol sistemi, yalnızca tekerleklerin patinajını en aza indirmekle kalmaz, aynı zamanda motorun hasar görmesini önlemek için tork, gaz ve vites ayarlarının yönetilmesine de yardımcı olur. Kontrollü bir hızlanma olmazsa, yüksek devir nedeniyle motor ve şanzıman aşırı ısınabilir ve zarar görebilir.
Launch Control Nasıl Yapılır?
Sistemin kullanım şekli markadan markaya değişiklik gösterse de, ESP, ESC, TCS ve DSC gibi elektronik denge (Stabilite) ve çekiş kontrol sistemlerinin kapatılması ve motorun ısınmış olması şarttır.
Otomatik vitesli araçlarda:
- - Elektronik denge (ESP) ve çekiş kontrol (TCS) sistemleri kapatılır
- - Launch Control etkinleştirme düğmesine basılır
- - Vites "Sport" moduna ve "D" konumuna alınır
- - Sol ayak fren pedalında basılı tutulur
- - Sağ ayak gaz pedalında zemine kadar basılı tutulur
- - Devir sayısı ve başlangıç hızı düzenlenir (3500-4500 RPM arası önceden ECU'ya programlanmıştır)
- - Sürücü gösterge panelinde bir bayrak görene kadar bekler
- - Sağ ayak gaz pedalında basılıyken sol ayak frenden çekilir ve ani kalkış gerçekleşir
Manuel vitesli araçlarda ise:
Debriyaj pedalına basılır ve araç 1. vitese alınır. Ardından gaz pedalına zemine kadar basılır. Bu noktada sistem, motoru önceden belirlenmiş bir devire getirir ve sabitler. Ardından sürücü debriyaj pedalını hızla bırakır ve araç kontrollü olarak mümkün olan en iyi şekilde hızlanır.
Bu senaryo, çoğu araç için benzer şekilde uygulansa da, daha fazla bilgi için aracınızın kullanma kılavuzuna bakabilirsiniz. Bu özelliği üst üste iki kez kullanmak ve LC devredeyken gaz pedalına 15 saniyeden fazla basılı tutmak pek tavsiye edilmez.
Eğlenceli bir özellik olsa da, eğer bir drag yarışçısı değilseniz Launch Control herhangi bir amaca hizmet etmez. "Dünyanın en hızlı arabası", "0-100 km arası mesafeyi şu kadar sürede kat ediyor" gibi süslü terimlerle otomobil üreticileri tarafından övünmek ve pazarlama hilesi olarak kullanılır. Profesyonel motor sporları dışında kullanılması yasaktır. Şehir içinde kullandığınız bir aracı, kırmızı ışıklarda gereksiz yere zorlamanın bir anlamı yoktur. Böyle bir durumda bu özelliği kullanmak, sadece motoru ve şanzımanı yormakla kalmaz, aynı zamanda tehlikeli durumlara da yol açabilir.
