Common Rail Nedir?

Common Rail nedir? Common Rail sistemi nasıl çalışır? Common Rail sisteminin avantajları nelerdir? Common Rail teknolojisi hangi araçlarda bulunur?

Common Rail, Tutuculu Püskürtme veya Ortak Boru Hattı anlamına da gelen Direkt Enjeksiyon Teknolojisine sahip dizel araçlar için geliştirilmiş bir yakıt enjeksiyon sistemidir.

Direkt Enjeksiyona sahip Dizel motorlar için geliştirilmiş Common Rail Teknolojisi, aynı türdeki dizel sistemlerle kıyaslandığında bazı avantajlara sahiptir. Aracın daha az yakıt yakması, daha sessiz çalışması, egzoz emisyon değerlerini düşürerek çevre dostu ve temiz bir motora sahip olması bu avantajlarından bazılarıdır. Yakıt sarfiyatını %20 oranında düşüren sistem, araca düşük devirlerde %50, yüksek devirlerde ise %25 oranlarında tork artışı sağlamaktadır.

Common Rail teknolojisini diğer dizellerden ayıran en önemli unsur, basınç oluşturma ve püskürtme işleminin birbirinden ayrı tutulmasıdır. Normalde geleneksel dizel direkt püskürtücüleri ortalama 900 barlık bir basınç ile çalışmakta iken, Common Rail yakıtı 1500-2000 bar'a kadar yükselten bir basınç oluşturabilmekte ve ortak bir boru üzerinden enjektörlere dağıtmaktadır. ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi) bu yüksek basıncı motorun devir sayısına ve yüküne bağlı olarak ayarlamaktadır.

Klasik dizel araçlarda yakıt, bir pompa vasıtası ile direkt enjektörlere gönderilmektedir. Bu pompanın yerini artık, yakıtı borularda hapseden yüksek basınç pompası, ECU tarafından kontrol edilerek enjektörlere ihtiyaç kadar yakıt gönderen Common Rail Teknolojisi almıştır. Klasik dizel sistemlerde her enjektör için ayrı bir yakıt devresi gerekirken bu sistem ile tek bir boru hattına (rail) bağlanmıştır. Sistemin en önemli avantajlarından birisi de, motor zamanlamasından bağımsız çalışan enjektörlerin yakıtı püskürtme ve kesme zamanlarını ayarlayabilmesidir. Bu sayede, en iyi püskürtme zamanını seçebilmekte ve silindirler içindeki yanmayı iyileştirmektedir.

Çok hassas yapıya sahip olan bu sisteme girebilecek en ufak bir toz zerresi büyük sorun ve masraflara yol açabilmektedir.

Püskürtme miktarının ölçülmesi, püskürtmenin şekillendirilmesi enjektörlerin üzerinde bulunan ve süratle anahtarlanabilen manyetik subaplar tarafından sağlanmaktadır. Bu imkanlar sayesinde, sistemin diğer bir avantajı olan pilot yani ön püskürtme ortaya çıkar. Pilot püskürtme ana püskürtmeden önce oluşur ve yakıt yanmasına ait sürüm oranlarını fazlaca iyileştirmektedir. Ön veya çoklu püskürtme, enjektörün manyetik supaplarına defalarca kumanda edilmesi sayesinde oluşmaktadır. Ön püskürtme sayesinde direkt püskürtmeli yanma odalarında hem zararlı madde, gürültü emisyonu hem de yakıt tüketim değerleri daha da azaltılmaktadır. Motorda önemli değişiklikler yapılmadan, püskürtme sistemini değiştirmek Common Rail Sistemi ile mümkündür.

Bu sistem otomobiller dışında ağır tonajlı araçlarda ve gemilerin motorlarında da kullanılmaktadır.