ABS Beyni Nedir? ABS Kontrol Modülü Arızası ve Belirtileri

ABS beyni nedir? ABS kontrol modülü (HECU) arızası nasıl anlaşılır? ABS kontrol modülü arıza belirtileri nelerdir?

ABS Kontrol Modülü (ABS Beyni) Nedir?

Kilitleme önleyici fren (ABS) sistemi, modern araçlarda bulunan bir güvenlik özelliğidir. 1980'li yıllardan beri mevcut olan bu sistem, 2012 model ve sonrası çoğu araçta standart bir donanım olarak sunulmaktadır. ABS sistemi ayrıca, elektronik denge kontrol (ESC) sistemlerinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Sürücü fren pedalına bastığında, fren kaliperleri, fren balatalarını disklere doğru sıkıştırır. Bu sıkıştırma kuvveti, tekerlek ile zemin arasındaki çekiş kuvvetini aşarsa, o lastik dönmeyi bırakır ve kaymaya başlar. Bu eylem, tekerleğin kilitlenmesi olarak bilinir. Sert bir frenleme esnasında bir veya daha fazla tekerlek kilitlenebilir ve aracın kaymasına neden olabilir. Kayma sırasında, sürücünün aracın kontrolünü kaybetme riski oldukça yüksektir ve durma mesafesi önemli ölçüde artar.

ABS sistemi, ani frenleme durumlarında, tekerleklerin kilitlenmesini ve aracın kaymasını önlemek için tasarlanmıştır. Aynı zamanda, frenleme mesafesini kısaltarak, sürücünün direksiyon hakimiyetini korumasına yardımcı olur. Bu sistem, bir kontrol modülünden ve aracın tüm tekerleklerinde bulunan hız sensörlerinden oluşur. Hız sensörleri, tekerleklerin dönüş hızını hesaplamaktan ve ABS kontrol modülüne göndermekten sorumludur. ABS kontrol modülü, her bir tekerleğin frenleme kuvvetini kontrol etmek için bu sinyalleri kullanır.

ABS kontrol modülü, frenleme esnasında bir aracın tekerleğinin diğerlerinden daha yavaş döndüğünü tespit ederse, o tekerleğe giden hidrolik basıncı sınırlar ve kaliperi çok kısa bir süreliğine serbest bırakır. Böylece tekerleğin kilitlenmesi önlenerek, lastiğe yeniden yol tutuş özelliği kazandırır. Bu işlem, tekerleğin kilitlenmesi önlenene kadar saniyede birkaç kez tekrarlanır.

ABS kontrol modülü genellikle motor bölmesinde bulunur. Fren ana silindiri ile fren hattı arasına konumlandırılır ve hidrolik olarak çalıştırılır. Bazı uygulamalarda, fren sistemi içindeki diğer alanlara da yerleştirilebilir. ABS kontrol modülünü bulmak için aracı kaldırmanız gerekebilir. Plastik panellerin veya kapakların altına da yerleştirilebilir.

Tasarım olarak ABS modülü, hidrolik kontrol ünitesi (HCU) ve elektronik kontrol ünitesinden (ECU) oluşan bir mikroişlemcidir. Bu iki ünitenin birleşiminden dolayı "HECU" olarak da adlandırılır. Ayrıca; ABS beyni, ABS pompası, hidrolik kontrol ünitesi ve ABS motoru gibi isimlerle de anılır.

HCU, entegre bir elektrik motorlu pompa, solenoidler tarafından kontrol edilen valfler ve fren hortumlarının bağlandığı bir gövdeden oluşur. HCU'nun görevi, ECU'dan gelen sinyallere göre fren hatlarının basıncını kontrol etmektir. Bunu, fren hidroliğinin akışını düzenleyen bir valfi açıp kapatan, manyetik bir solenoid aracılığıyla yapar. Valflerin ve solenoidlerin sayısı, ABS modülünün tasarımına göre değişebilir.

ABS modülü arızalandığı taktirde genellikle ünitenin komple değiştirilmesi gerekir, ancak nadiren de olsa bu bileşenler tek tek değiştirilebilir. Arızalı bileşenin HCU olması durumunda, tamirciler tüm ABS modülünü değiştirmek yerine hidrolik üniteyi kolayca değiştirebilir. Bu, ABS'nin onarımını daha basit, daha hızlı ve sürücü için daha ucuz hale getirir.

 

ABS Beyni Arıza Belirtileri Nelerdir?

ABS kontrol modülü aracınızın ömrü boyunca dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Ancak, arabanızdaki çoğu elektronik bileşen gibi, darbe, aşırı elektrik yüklenmesi veya aşırı sıcaklıklardan zarar görebilir. Modül arızalandığı taktirde ABS sistemi devreye girmeyecek ve genellikle aşağıdaki belirtiler ile sürücüyü uyaracaktır.

• - Gösterge panelinde ABS ve/veya motor arıza ışığının yanması
• - Tepki vermeyen fren pedalı
• - Aracı durdurmak veya yavaşlatmak için fren pedalına daha sert basılması
• - ABS'nin devre dışı kalması ve fren mesafesinin uzaması
• - Hız göstergesinin hatalı çalışması

 

ABS ve/veya Motor Arıza Işığının Yanması

ABS sistemiyle ilgili bir sorunun en yaygın işareti, gösterge panelinde ABS uyarı ışığının yanmasıdır. Aracı ilk çalıştırdığınızda ABS ışığının birkaç saniye yanması ve sönmesi normaldir, bu yüzden panik yapmayın. ABS ışığı yanmaya devam ederse, ECU'yu yeniden başlatmak için kontak anahtarını kapatıp tekrar açmayı deneyin. Işık yanmaya devam ediyorsa, ABS sisteminde bir arıza var demektir.

Bazı ABS sistemleri, yanan ABS ışığına rağmen çalışabilir. Kilitlenme önleyici, denge kontrolü ve çekiş kontrolü gibi özellikler devre dışı kalabilir, ancak aracın frenleme yeteneği kaybolmadığı sürece aracı en yakın tamirciye götürebilirsiniz.

Eski model araçlarda, ekstradan bir ABS ışığı olmayabilir ve bunun yerine motor arıza ışığı kullanılabilir. Motor arıza ışığının birçok nedenden dolayı yanabileceğini unutmayın. Böyle bir durumda, aracın birincil bilgisayarının (PCM / ECM / ECU) hafızasında bir arıza kodu saklanır. Arızanın doğru teşhisi ve onarımı için PCM'de saklanan arıza kodlarının okunması gerekir.

 

Tepki Vermeyen Fren Pedalı

Fren pedalına bastığınızda aracın duracağından emin olmak istersiniz. Ancak, aracın modeline bağlı olmakla birlikte, arızalı bir ABS modülü fren pedalına bastığınızda tepki vermeyebilir. Böyle bir durumda, sürücü aracı durduramayacağından, bu bariz bir sorundur. ABS modülü henüz tamamen arızalanmadıysa, frenler az da olsa tutabilir fakat arıza ilerledikçe aracın frenleme yeteneği kaybolacaktır.

 

Aracı Yavaşlatmak / Durdurmak İçin Fren Pedalına Daha Sert Basılması

Düzgün çalışan bir fren sisteminde, aracı durdurmak veya yavaşlatmak için fren pedalına hafifçe basmak yeterlidir. En ufak bir dokunuşta, frenler hemen farkedilen bir etkiye sahip olmalıdır. Zaman içinde aynı miktarda frenleme kuvveti elde etmek için pedala daha fazla bastığınızı fark edebilirsiniz. Bu, ABS modülüyle ilgili bir sorunun olası bir işaretidir.

 

Frenlerin Kilitlenmesi

ABS sistemi, özellikle sert frenleme esnasında tekerleklerin kilitlenmesini ve çekiş kaybını önlemek için tasarlanmıştır. Arızalı bir ABS modülü, normal sürüş koşullarında bile frenlerin kilitlenmesine ve aracın kaymasına neden olabilir. Frenlerinizden gelen rastgele tıklama sesleri ve/veya fren pedalına bastığınızda düzensiz davranışlar fark ederseniz, ABS modülünün değiştirilmesi gerekebilir.

Bu sorunu yalnızca frene bastığınızda fark etmeniz gerekir. Tekerlekler sürekli kilitleniyorsa, bunun nedeni sıkışmış bir fren kaliperi olabilir.

 

Hatalı Okuyan Hız Göstergesi

Arızalı bir ABS kontrol modülünün hız göstergesini etkilediği nadir durumlar vardır. Hız göstergeniz ya hatalı gösterecek ya da "0" da takılı kalacaktır. Bununla birlikte ABS uyarı ışığı veya motor arıza lambası yanabilir. Bu ışıklar yanmasa bile, arızalı bir hız göstergesi, aracınızı kontrol ettirmek için iyi bir nedendir.