Supap Lastiği Nedir? Supap Sapı Contası Arıza Belirtileri Nelerdir?
Supap lastiği (keçesi) nedir? Supap lastiği arıza belirtileri nelerdir? Supap lastikleri hangi malzemelerden üretilir? Supap lastikleri neden bozulur? Supap lastikleri ne zaman değiştirilir?
Supap Lastiği Nedir?
İçten yanmalı motorların çalışması için doğru miktarda hava ve yakıt gerekir. Bu karışımın herhangi bir nedenden dolayı sekteye uğraması, performans sorunlarının yanı sıra ciddi motor hasarına neden olabilir. Motora giren hava ve tüm sıvı bileşenlerin birbirine karışmasını engellemek için çeşitli contalar kullanılır. Bu contalardan biri de, "supap sapı contası" veya "supap keçesi" olarak da adlandırılan supap lastikleridir. Supap lastikleri, motor çalışmasının verimliliğini doğrudan etkileyen önemli bileşenlerdir. Bu küçük contalar, hem motor yağının yanma odasına girmesini önler, hem de silindir kapağındaki yağın emme ve egzoz gazları tarafından kirletilmesini engeller.
Supap sapı, motorun silindir kapağındaki supap yaylarının altında bulunur. Supap lastikleri, supap kılavuzuna (supap gaydı olarak da bilinir) giren supap sapının yağ miktarını düzenler. Yetersiz yağlama, supap sapının ve kılavuzun sürtünme nedeniyle daha hızlı aşınmasına neden olur. Aşırı yağlama ise, hem supap yuvasına zarar verir, hem de karbon birikimine neden olarak aracın emisyon değerlerini artırır.
Supap sapı contaları, "deflektör conta" ve "pozitif conta" olmak üzere iki farklı tasarımda üretilir. "Şemsiye conta" olarak da bilinen deflektör contalar, yağı supap gövdesinden uzaklaştırarak aşırı yağlamayı engeller. Pozitif contalar ise supap kılavuzuna takılır ve contalardan geçen yağı ölçerek silen bir silecek gibi işlev görür.
Supap lastikleri, supap sapına uyan bir iç çapa ve supap kılavuzuna uyan bir dış çapa sahiptir. Karter ve yanma odası arasında kontaminasyonu ve sızıntıları önleyen güvenli bir contadır.
Supap Lastikleri Hangi Malzemelerden Üretilir?
Supap lastikleri naylon, politetrafloroetilen kauçuk (teflon olarak da bilinir), çelik ve sentetik kauçuk gibi çeşitli malzemelerden üretilir. Bu malzemelerin hepsi birleştirilerek, supap lastiği üretiminde kullanılabilir. Supap lastiklerinde genellikle, silindir kapağının üzerine güvenli bir şekilde oturmalarını sağlayan küçük yaylar bulunur.
Supap Lastikleri Neden Bozulur?
Birkaç faktör, supap lastiklerinin zamanla bozulmasına neden olabilir. En yaygın nedenlerden bazıları şunlardır:
- - Motor yağı ve filtre değişimlerinin düzenli olarak yapılmaması nedeniyle zamanından önce bozulabilir
- - Hatalı montaj nedeniyle arızalanabilir
- - Yan sanayi, kalitesiz malzemelerden üretilmiş contalar erken arızaya neden olabilir
Supap Lastiği Arıza Belirtileri Nelerdir?
Arızalı bir supap lastiği, bir veya daha fazla semptoma neden olabilir. Supap lastiği arızasının en yaygın belirtilerinden bazıları şunlardır:
- - Supap lastiklerinin gevşediğinin veya hasar gördüğünün en yaygın belirtisi egzozdan mavi duman gelmesidir. Aracınız gece boyunca veya daha uzun bir süre boyunca çalıştırılmadığında, son sürüşünüzden kalan bir miktar yağ supap kapağının üst kısmında birikir. Motoru çalıştırdığınızda, yağ hasarlı contalar tarafından yanma odasına emilir ve egzozdan mavimsi bir duman çıkmasına neden olur. Bu, supap lastiklerinin sızıntı yaptığını ve değiştirilmesi gerektiğini gösterir.
- - Yüksek düzeyde yağ tüketimi, hasarlı supap lastiklerinin bir başka göstergesidir. Hasarlı bir supap lastiği, motor yağının yanma odasına sızmasına ve hızlı bir şekilde eksilmesine neden olur. Diğer arızalı bileşenlerin de yağ tüketimine neden olacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle motorunuzda kapsamlı bir kontrol yapılması gerekir.
- - Supap lastiği arızasını anlamanın bir başka yöntemi ise motor frenini kullanmaktır. Özellikle yokuş aşağı inerken bir süre motor frenini kullanmak ve ardından gaza basmak, supap kapağında biriken yağın yanma odasına sızmasına neden olur. Motor yağı normalden daha uzun süre yanar ve egzozdan aşırı duman çıkmasına neden olur.
- - Sızdıran bir supap lastiği, supap yuvalarının bozulmasına, karbon birikimin artmasına ve katalitik konvertörün hasar görmesine neden olabilir. Egzozdaki yanmamış yakıt, katalizörün çalışma sıcaklığını hızla artırır ve bu da aşırı ısınmasına ve egzozun tıkanmasına neden olabilir.
- - Hasarlı supap lastikleri, bujilerin elektrotlarında yağ kirliliğine ve karbon birikimine neden olabilir. Bu da, bujilerin ateşleme yeteneğini bozarak motorun teklemesine neden olabilir.
- - Arızalı supap lastiklerinin son göstergesi ise motor performansının düşmesi ve hızlanma eksikliğidir. Motor kompresyonunun test edilmesi, supap lastiklerinin hasar görüp görmediğinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Motorunuz yüksek bir sıkıştırma seviyesine sahipse, supap lastikleri ile ilgili bir sorununuz var demektir. Öte yandan, motorun sıkıştırma seviyesi düşükse, piston segmanları kaçırıyor olabilir. Bu iki arıza benzer semptomlar gösteriyor olsa da, birbirlerine karıştırmamak önemlidir.
Ayrıca Bakınız: Supap Kapak Contası Yağ Kaçağı Belirtileri
Supap Lastikleri Ne Zaman Değiştirilir?
Aracınıza iyi baktığınız taktirde, supap lastikleri ortalama 250.000 km veya daha fazla dayanabilir. Aracınızın motor yağı değişim zamanlarını aksatmamalı ve uygun viskoziteli motor yağını kullanmanız gerekir. Periyodik yağ değişimleri, aynı zamanda motor bileşenlerinin sürtünmesini azaltarak motorunuzu korur.
