Full Grup, Yarı Sıralı ve Tam Sıralı Nedir?

Full grup, yarı sıralı ve tam sıralı enjeksiyon sistemi nedir? Aralarında ne gibi farklar vardır? Tek nokta ve çok nokta enjeksiyon sistemlerinin çalışma prensibi.

Enjeksiyonlu araçlar mekanik, elekromekanik, tek nokta enjeksiyon (SPI), çok nokta enjeksiyon (MPI) şeklinde dört gruba ayrılır. Çok nokta enjeksiyonlu araçlar ise full grup enjeksiyon, yarı sıralı (iki kanallı ardışık enjeksiyon sistemi) ve tam sıralı (dört kanallı enjeksiyon sistemi) olarak üçe ayrılır.

 

Çok Noktalı Enjeksiyon Sistemleri (MPI)

MPI sistemlerinde silindir başına bir adet olmak üzere, emme supaplarının yakınına yerleştirilmiş enjektörler bulunur.

İlk sıralı enjeksiyon sistemine sahip araçların çalışmalarına 95-96 yıllarında başlandı. Bu sistemlerde, aracın yakıt sistemini kontrol eden ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi) kullanıldı.

ECU sayesinde kontrol edilen enjektörler, aracın ihtiyaç duyduğu yakıtı silindirlere enjekte ediyordu. İlk enjektörlü sisteme sahip motorlarda püskürtme motorun devrine göre ayarlanıyor ve tüm silindirlere aynı anda yapılıyordu. Yakıtın miktarı enjeksiyon rölesi tarafından çeşitli sensörlerden alınan verilere göre ayarlanmaktaydı. Püskürtmenin aynı anda yapıldığı bu tip enjektör sistemine sahip araçlar "Full Grup" olarak adlandırılır.

Daha sonra üretilen enjektörlü motorlarda enjektörler grup olarak çalıştırılmaya başlandı. Bir sensör grubu 2 silindire, diğer sensör grubu ise kalan 2 silindire kumanda etti. 4 silindirli bir motorun 1. ve 4. enjektörleri ile 2. ve 3. enjektörleri aynı anda çalıştırıldı. Bu sisteme ise "Yarı Sıralı" veya "İki Kanallı Ardışık Enjeksiyon" sistemi adı verildi.

"Dört Kanallı Ardışık Enjeksiyonlu" (Sequential Fuel Sistem 4) sistemlerde ise enjektörler birbirinden bağımsızdır. Yani her silindir ihtiyacına göre benzin alır. Püskürtme zamanı motor milinden ayarlanır. Benzin rölesinden her enjektöre ayrı ayrı komut gönderilir. Dört enjektör için dört bağımsız kablo vardır. Benzin enjektörlerinin tek tek çalıştırıldığı bu enjeksiyon sistemine "Sıralı Enjeksiyon Sistemi" denildi.

 

Mekanik Enjeksiyonlu Sistemler

Mekanik enjeksiyonlu araçlarda benzin dizel sistemlerdeki gibi mekanik bir şekilde püskürtülür. Benzin miktarı silindirler tarafından emilen hava miktarına göre ayarlanır.

 

Elektromekanik Enjeksiyonlu Sistemler

Elektromekanik enjeksiyonlu araçlar mekanik enjeksiyonlulara benzer. Sadece silindirler tarafından emilen hava miktarı bir aktüatör tarafından kontrol edilir ve benzin miktarı ona göre ayarlanır. Bu ekipman K-Jetronik benzin aktuatörü olarak adlandırılır.

 

K-Jetronik Sistemler :

Emilen hava akışına bağlı olarak, kapakçık enjekte edilecek benzin miktarını belirleyen bir noktada dengede kalır. Gazla çalışmada, kapakçık uygun bir mekanizma sayesinde benzin akışı durdurulmuş iken zorla açılır ve benzin düşük basınçta benzin pompası üzerinden geri sevk edilir.

 

Tek Nokta Enjeksiyonlu Sistemler (SPI)

Tek noktalı enjeksiyonlu araçlarda (SPI) motor milinin devrine göre (2 komple devirde) silindirlere benzin püskürtülür. Benzin miktarı benzin rölesinden alınan komutla ayarlanır. Enjeksiyon rölesi motorda çeşitli sensörlerden (Basınç, Sıcaklık vs.) aldığı bilgilere göre enjektörlere benzin miktarı ile ilgili komut gönderir.