Akü Arızaları ve Sorunlarının Teşhis Edilmesi
Akü neden biter? Akü arızaları ve sorunlarının teşhis edilmesi, otomobil aküleri hakkında faydalı bilgiler, akü ölçümü ve akü kullanımı.
Akü, aracın ilk hareketi esnasında gerekli olan enerjiyi sağlar. Aküde ya da aracın elektriksel/mekaniksel sisteminde oluşabilecek olan bir arıza aracın çalıştırılamamasına neden olabilir.
Aracınızı çalıştırmak için kontağı çevirdiniz fakat akünün bitik olduğunu ve marşa basmadığını gördünüz. Bu durumda ya yeni bir akü alacak veya akünüzü şarj ettireceksiniz.
Akü Neden Biter?
Bir araç aküsü birkaç nedenden dolayı bitebilir:
- - Kontak kapalıyken farların açık unutulması.
- - Sürüş esnasında akünün şarj olmaması. (şarj probleminiz var)
- - Araçta elektrik kaçağı olması veya parazitler (İç lamba, radyo/teyp, bagaj lambası, kapı lambası ve sonradan eklenen kahve makinası, buzdolabı, ısıtıcı (webasto) vb. düzenekler)
- - Uzun süre aracın yatması ve çalıştırılmaması.
- - Çok sık kontak açıp kapatma.
- - Akü-araç uyumsuzluğu. (Ah ve CCA cinsinden)
- - Marş motoru kayışının gevşek olması.
- - Akünün ömrünü tamamlaması ve artık şarj görevini yerine getirememesi. (akünün değiştirilmesi gerekir)
Akü Voltajı ve Şarj Durumu
Kontrol etmeniz gereken ilk şey alternatör denilen akü şarj sisteminin çıkışıdır. Bunu yapmanın ilk yolu farları açmaktır. Farlar normal parlaklıkta yanarsa, aracın çalışmama sebebi bitik akü değildir. Bu durumda, arızalı bir marş rölesi, solenoid veya kablo bağlantılarının gevşemesi aracın çalışmamasını sabep olabilir. Farlar hiç yanmıyor ya da zayıf yanıyorsa, akü voltajını ve şarj çıkışını kontrol etmeniz gerekecektir.
Tam şarjlı bir akü 12,6 volt üzerinde okunmalıdır. 12,45 volt veya daha az okursa, düşüktür (yüzde 75'ten az şarj edilmiş) ve yeniden şarj edilmesi gerekir.
Akü Nasıl Test Edilir?
İlk önce, kontak anahtarının ve tüm araç lambalarının KAPALI olduğundan emin olun. Bataryanızın durumunu kontrol etmek için KIRMIZI veya POZİTİF voltmetre test kablosunu POZİTİF kutup başına bağlayın. Pozitif kutup başı PLUS sembolü (+) ile işaretlenir. SİYAH veya NEGATİF voltmetre test kablosunu akü NEGATİF kutup başına bağlayın. Negatif kutup başı eksi sembolü ile (-) işaretlenir.
Voltmetrenizdeki değerleri kontrol edin ve aşağıdaki tabloya bakın:
Akü Voltaj ve Şarj Durumu:
12.66v . . . . . . . . . . 100%
12.45v . . . . . . . . . . 75%
12.24v . . . . . . . . . . 50%
12.06v . . . . . . . . . . 25%
11.89v . . . . . . . . . . 0%
Araçtaki sabit elektriksel tüketim ölçümü için 10 ml amperlik hassasiyete sahip persampermetreler kullanılmalıdır. Aracın negatif kablosuna persampermetre bağlanmalı ve değer ölçülmelidir. 12 voltluk sistemlerde değer 20 ila 30 ml amper, 24 voltluk sistemlerde ise bu değer 60 ila 80 ml amper arasında olmalıdır. Ölçülen değer, beklenen değerden çok yüksek ise aracın standart tüketimi yüksektir, ya da araçta standart dışı elektriksel tüketim vardır.
Akünün kabul kriteri minimum 12.6 volt değerinde olmalıdır. Akü voltajı 12,4 ve altında ise bu akünün kullanıma uygun değildir. Çünkü aküde sülfatlaşma reaksiyonu başlamış demektir. Akünün doluluk oranı %75 ve altındadır. Bu durumda akü eğer araca takılırsa akünün kullanım ömrü ciddi anlamda düşecektir.
Alternatör Ölçümü
Normal olarak çalışan bir şarj sistemi, rölantide yaklaşık 13.8 ila 14.8 volt üretmelidir. Şarj voltajı 13.0 volttan azsa, alternatör yeterli güç üretmez ve aküyü şarj etmez. Aşırı şarj durumunda ise akünün yanması olasıdır. Mevcut çıkış spesifikasyonlara uygun değilse, alternatörü değiştirin. Şayet voltmetreniz yoksa, basit bir test imkanı daha vardır. Araç çalışırken kutup başlarını söktüğünüzde, araç kısa bir süre içinde stop ediyorsa, alternatörünüz şarj etmiyor ya da düşük gerilim sağlıyordur. (Bu test biraz risklidir ve alternatör diyotlarının da yanmasına neden olabilecek bazı riskler içerir, voltmetre kullanmanızı öneririz)
Akü yeniden şarj edildikten sonra iyi bir koşulda test edilmelidir. Bu, el tipi elektronik akü test cihazı ile yapılabilir. Akü arızalıysa değiştirilmesi gerekir.
Islak hücreli kurşun-asit akülerin ortalama ömrü 4-5 yıl kadardır. Çok sıcak iklimlerde akünün ömrü 3 yıla kadar düşebilir. AGM (Absorption Glass Mat) aküler ise çok daha iyidir ve kullanım ömürleri 6 yıl veya daha fazlaya kadar çıkabilir. Yani, dört ya da beş yıllık ıslak hücreli bir aküye sahipseniz, kullanım ömrünün sonuna ulaşmışsınızdır ve mutlaka değiştirmeniz gerekmektedir.
