Far Arızaları Ve Sorunlarının Teşhis Edilmesi

Far arızaları, far sorunları, patlak ampül değiştirme, çalışmayan xenon far sorunları, araçlarda aydınlatma ile ilgili sorunlar ve teşhis yöntemleri.

Araç farları, gece sürüşü ve görünürlük için temel bir güvenlik sistemidir. Farlarınız çalışmıyorsa veya düzgün değilse yolu açıkça göremeyebilirsiniz. Bu yazımızda çeşitli türdeki far sorunlarını nasıl gidereceğinizi sizler için derledik.

 

Farlardan Biri Yanmıyor

Bu genellikle far ampullerinden birinin patladığı anlamına gelir. Ampullerin ömrü, kullanım süresine ve maruz kaldıkları titreşime bağlıdır. Akkor far ampülünün içindeki ince tungsten filaman sonunda sönecektir. Gece sürüşünüz ne kadar çok ise bu süre o kadar erken olacaktır. Tipik bir otomotiv akkor far (halojen veya normal) 600 ila 2000 saatlik kullanım ömrüne sahiptir. Yılda ortalama 20.000 ila 25.000 kilometre yol katediyorsanız, farların ne sıklıkta kullanıldığına bağlı olarak her beş veya altı yılda bir ampullerin değiştirilmesi gerekmektedir. Bozuk ve taşra yollarda sürmek, ampul içindeki hassas filamanın ömrünü azaltır.

 

Patlak Ampülü Değiştirmek

Ampulü değiştirmeden önce, farın arka tarafındaki elektrik konnektörünü hasar açısından dikkatli bir şekilde inceleyin. Aşınmış veya gevşek olmadığına bakın.

Günümüzde çoğu araçta far ampulleri, far muhafazasının arka tarafından değiştirilmektedir. Ampul ve soket plastik bir kapak ile muhafaza edilmiştir. Bazı araçlarda erişim kolaydır. Bazı araçlarda ise tampon veya ön ızgarayı sökmek gerekebilir. Far değişimi ile ilgili ayrıntılı bilgiye aracınızın kullanma kılavuzundan bakabilirsiniz.

Ampul değişimi yapmadan önce motor mutlaka stop edilmeli ve farlar kapalı konuma alınmalıdır. Saat yönünde yaklaşık çeyrek tur döndürerek klipsleri açın ve ampulü yuvasından çıkarın.

Yeni ampullerinizin cam kısımlarına asla dokunmayın. Parmaklarınızdaki yağ, ampulün özel kuvars camı ile reaksiyona girerek olumsuz tepkilere neden olabilir. Ampülü değiştirdikten sonra birkaç gün veya hafta cam kısmına dokunmamaya dikkat edin. Ampulü plastik tabanından veya bir mendil ya da bezle tutun. Alternatif olarak eldiven kullanabilirsiniz.

Ampulü soketine taktıktan sonra, far yuvasına yerleştirmeden önce test edin. Ampulün yandığından emin olmak için farları açın. Düzgün çalışıyorsa farları kapatın ve ampulü muhafazaya yerleştirin. Yuvayı kilitlemek için soketi çeyrek tur döndürün. Soketi kilitlemeyi unutursanız ampul yuvasına su ve kir dolabilir. Bu da lensin içinde korozyona ve buğulanmaya neden olur.

Farları açtığınızda değiştirdiğiniz yeni ampul yanmıyorsa soket gevşek veya aşınmış ya da kablolarda bir problem olabilir. Yuva korozyona uğramışsa, aerosol elektronik temizleyici püskürtün. Bu da işe yaramazsa arızalı soketi değiştirmeniz gerekecektir. Ampulü takmadan önce sokete az miktarda gres sürmek, neme ve korozyona karşı korumaya yardımcı olacaktır.

 

Xenon (HID) Far Çalışmıyor

Sorun, patlak veya gevşemiş bir far ampulu, aşınmış ampul soketi, arızalı ateşleyici, yanlış topraklama bağlantısı veya ateşleyicideki kablo demeti arızası olabilir.

Yüksek Yoğunluklu Deşarj Xenon far ampullerin bir filamanı yoktur. Bu sebeple ampul arızalıysa genelde çatlar ve sızıntı yapar. Ampulün çalışması için yüksek voltajlı bir ateşleyici gerekir. Bazı modellerde ampul ve ateşleyici tek ünitedir ve birlikte değiştirilir. Bazılarında ise ampul ve ateşleyici ayrı bileşenlerdir ve ayrı ayrı satılmaktadır. Ampullerin değişimi pahalıdır. Ateşleyiciler ise daha pahalıdır. Bu sebeple değiştirilmeden önce arızalı parçayı doğru teşhis etmeniz gerekir.

 

Teşhis Yöntemi

Çalışmayan farı diğer tarafda bulunan "sağlam" ampul ile değiştirin. Far şimdi yanıyorsa ampul arızalıdır ve değiştirilmelidir. Far yine yanmıyorsa diğer taraftaki "sağlam" ateşleyici modülünü çalışmayan tarafa takmayı deneyin. Bu denemeden sonra far yanıyorsa sorun ampulde değil ateşleme modulündedir. Bu durumda ampulü değil sadece ateşleyiciyi değiştirmelisiniz. Her iki denemede de far yanmıyorsa topraklama bağlantısı, kablo demeti veya korozyona uğramış ampul soketinde sorun var demektir.

 

Her İki Far da Çalışmıyor

Bu durumda farlara voltaj gitmiyordur ve olası nedenler arasında arızalı far rölesi, sigorta, modül, far açma anahtarı, far kolu veya kablo sorunları sayılabilir.

Probleminize neyin yol açtığını anlamak için işe far devresinin ana sigortasını kontrol ederek başlayın. Bu sigortanın yeri için Araç Kullanıcı El Kitabına bakınız. Sigorta atmışsa, aynı amper değerinde yeni bir sigortayla değiştirin ve tekrar deneyin. Sigorta hemen patlarsa far devresinde kısa devre var demektir. Sigorta patlamazsa ve farlar çalışırsa, problem şimdilik çözüldü demektir. Ancak sigorta aşırı yüklenme veya kısa devre nedeni ile bir süre sonra tekrar atabilir.

Sigortadaki gücü kontrol etmek için bir voltmetre veya 12 volt test lambası kullanabilirsiniz. Kablo devresini izlemek ve arızayı bulmak için bir kablo şemasına ihtiyacınız olacaktır. Sigorta iyi ve voltaj normalse, bir sonraki aşama far rölesini veya kontrol modülünü bulmak olacaktır. Sistem bir röle kullanıyorsa, dışarı çıkarın ve çalkalayın. Bir şıkırtı geliyorsa röleyi değiştirin. Röle sağlamsa sorunun modülde olma olasılığı yüksektir. Modül, motor bölmesinin ön kısmında (genellikle şasi üzerinde), şoför kabini altında veya aracın önündeki başka bir yerde bulunabilir. Modülün yerini bulmak için araç servis kitapçığına bakınız.

Uzun yıllar kullanılan anahtarlarda fazla aşınma ve yıpranma meydana gelebilir. Bu yüzden zamanla arızalanması olağan bir durumdur. Far anahtarının değiştirilmesi zor bir işlemdir ve servis müdahalesi gerekir.

Farlarınız kısa huzmelerde çalışıyor, uzun huzmelerde çalışmıyorsa veya tam tersi bir durum söz konusu ise en olası sebep far kolu arızasıdır. Far kolunu kendiniz değiştirmeye çalışmayın. Bu oldukça zor bir işlemdir ve mutlaka servis tarafından yapılmalıdır.

 

Far Işıklarında Dalgalanma Sorunu

Muhtemelen bir şarj sistemi problemi yaşıyorsunuz. Alternatör arızası veya kayış sorunu yaşıyor olabilirsiniz. Motor rölantideyken şarj voltajını kontrol edin. Şarj sistemi düzgün çalışıyorsa, aküdeki voltaj yaklaşık 13,5 ila 14,5 volt olmalıdır. 13 volttan az ise, şarj sistemi ile ilgili bir sorun var demektir.

 

Farlar Yolu İyi Aydınlatmıyor

Far içerisinde buğulanma veya dış camında kirlenme meydana gelmiş olabilir. Farları inceleyin. Dışındaki kirleri temizleyin. İçerisinde nemden dolayı buğulanma oluşmuşsa ışığı düzgün yansıtmayacak ve farların parlaklığını azaltacaktır. Bu durumda far mahfazası sızdırıyor demektir. Far kapak contalarında yada fitilde boşluk kalmadığı, far camında yada arka kapakta herhangi bir çatlak vs varmı kontrol edilmelidir.

İçerideki nemi çıkarmak zor olabilir. Eski nesil araçlarda nemi çıkarmak için (güneşli havalarda) şöyle bir yöntem uygulanmaktadır. Far muhafazasının üst kısmına 3mm veya 6mm çapında (tükenmez kalem ucu büyüklüğünde) delik açılır. Araç güneşe doğru park edilir. Birkaç saat sonra içerideki su buharlaşır ve deliklerden dışarı atılır. Ardından açılan delikler silikon ile kapatılır.

Yeni nesil araçlarda farın çeşitli noktalarında havalandırma delikleri bulunmaktadır. Hava sirkülasyonu iyi dizayn edilmiş bir farda bile buğu oluşabilir ancak buğu kısa bir süre sonra kendiliğinden kaybolur. Sonradan takılan xenon ampüller buğulanmanın en büyük etkenlerinden biridir.

Eski arabalarda, plastik far mercekleri bazen donuk, sütlü beyaz bir renge dönüşür. Bazı özel kimyasal maddeler ile bu durum düzeltilmektedir.

Yedek parçacılar ve servisler komple far değişimi için bir servet isterler. Bu nedenle far almadan önce iyi bir araştırma yapınız.

Far ayarları iyi yapılmamışsa kötü bir sürüş deneyimine yol açabilir. Farlar yüksek, alçak veya merkezden uzak ise yolu çok iyi aydınlatmayacaktır. Bu durum karşı taraftan gelen sürücüleri rahatsız edebilir. Farlarınızın durumunu kontrol etmek için bir duvarın yaklaşık 10-12 metre uzağına aracınızı park edin. Kısa huzmeli farlarda, her iki farın en parlak alanı aynı hizada olmalıdır. Far yükseklik ayarı düğmesinin kademesini arttırarak durumu gözlemleyin. Farların ayarlanması gerekiyorsa, far muhafazasının arkasında veya üstünde ayar vidaları vardır.

 

Geri Toplanan Farlar - ABD

GM - Aralık 2014

General Motors, özellikle Kuzey Amerika'da satışını yaptığı 316.357 SUV ve sedan aracını geri topladı. Sebebi ise kısa huzmeli farların bir süre sonra çalışmamasıdır. Far sürücü modülü arızasından dolayı kısa huzmeli farlar ve gündüz farları kalıcı olarak devre dışı kalmaktaydı. Bu durum uzun huzmeli farları, sinyal lambalarını ve sis lambalarını etkilememektedir.

Toplanan markalardan bazıları 2006-2009 Buick LaCrosse sedan, 2006-2007 Chevrolet Trailblazer, GMC Envoy ve Buick Rainier SUVs, 2006-2008 Saab 9-7X ve Isuzu Ascender SUVs.

 

Acura - Temmuz 2014

Acura, halojen projektör farlarda meydana gelecek olası bir yangın tehlikesi için 14.078 adet 2013-2014 ILX araçlarını geri çağırdı. Araç motor çalışırken park edildiğinde ve farlar uzun süre açık kaldığında, aşırı ısınarak plastik muhafazanın erimesine yol açıyordu. Bu da muhtemel bir yangına davet demekti. Acura, topladığı farların ücretsiz olarak değişimini sağladı.

 

Volkswagen - Mart 2014

Volkswagen 2012-2013 model 150.201 adet Passat modelini geri çağırdı. Sebebi ise, eğer kaput sert bir şekilde kapatılırsa ortaya çıkan sarsıntı ampul yuvasını gevşetebiliyor bu da ampullerin yanmamasına neden oluyordu. Bu durumda gösterge panelinde "ampul yok" uyarısı yansada sürücüyü tehlikeye atıyordu.

 

Chevrolet Corvette - Mart 2014

Chevrolet, 2005-2007 yılları arasında üretilmiş 111.889 adet Corvette coupes ve convertibles modellerini geri topladı. Sebebi ise, kısa farlar aşırı ısınma nedeni ile çalışmayı durdurabiliyordu.

 

Honda - Ekim 2012

Honda, kısa huzmeli farların, far kolundaki kablolama hatası nedeniyle arıza yapacağı sebebiyle 800.000'den fazla Civic ve Pilot modelini geri çağırdı. Geri çağrılan modeller arasında 2002-2003 Civic, 2003-2005 Pilot modeller ve 2002-2004 CR-V bulunmaktadır.