Vites Geçişlerinde Zorlanma Nedenleri (Manuel Şanzıman)

Aracın vitesi neden zor geçer? Vites sertleşmesi nedir? Manuel şanzıman vites geçişlerinde zorlanma nedenleri nelerdir?

Bu yazımızda, manuel şanzımanlı araçların vites değiştirirken yaşadıkları sorunların nedenlerini paylaşacağız.

Düz vitesli bir araç kullanıyorsanız, vites kolunu kaydırarak dişliyi manuel olarak değiştirmeniz gerekir. Bu sisteme sahip araçların bakımı kolay ve yakıtı ekonomiktir. Ancak, bazen vites değiştirme de sorunlar yaşanabilir. Böyle bir sorun genellikle debriyaj veya dişli sistemine işaret eder.

Sadece, aşırı soğuk havalarda vites değiştirmekte zorlanıyorsanız, muhtemelen şanzıman yağı donarak kalınlaşıyordur. Uygun bir viskozite değerine sahip yağa geçmeniz sorununuzu çözebilir.

Vites değiştirirken yaşadığınız sorunların nedeni büyük olasılıkla aşağıdaki sorunlardan biridir.

1- Debriyaj Sistemi

Debriyajın basitçe görevi, motorun gücünü tekerleklere iletmektir. Debriyaja ayağınızı bastığınız zaman, motorun tekerleklerle olan bağlantısını kesersiniz. Sürücü, aradaki etkileşimi keserek motoru başka bir hız seviyesine getirir.

Bir debriyaj sisteminin 6 ana parçası vardır:

• - Debriyaj Ana Silindiri
• - Debriyaj Ayırma Silindiri
• - Debriyaj Baskısı
• - Debriyaj Balatası
• - Debriyaj Bilyası
• - Debriyaj Çatalı

Şanzıman giriş miline debriyaj balatası geçirilmiştir. Baskı ise motor volanına bağlıdır. Debriyaj pedalına bastığınızda basınç ana silindirden ayırma silindirine gelir. Ayırma silindiri hidrolik basıncı mekanik kuvvete dönüştürür ve debriyaj çatalına aktarır. Bu noktada debriyaj baskısı ile balata birbirinden uzaklaşır ve aracınız boşa çıkmış olur. Bu da motor gücünün şanzımana iletilmediği anlamına gelir. Sürücü, vites kolu ile vitesleri kolayca değiştirebilir. Eğer debriyaj ana silindiri veya ayırma silindiri arızalanmışsa ya da sızıntı yapıyorsa vitesi değiştirmek zorlaşacaktır. Sıvı basıncı kaybı, debriyajın doğru şekilde ayrılmamasına neden olur. Debriyaj ve motor düzgün bir şekilde ayrılmazsa, manuel şanzımanın herhangi bir vitese geçmesi zor olabilir. Hatta hiçbir şekilde vitese geçmemesine neden olabilir.

 

2- Senkromeç Bileziği

Senkromeç bileziğinin görevi, vites değiştirmeyi kolaylaştırmaktır. Şanzıman içinde yer alan bu parça, vites değişiminde çalışan dişli çarkların güç akışını sağlar. Sert vites geçişlerinde ortaya çıkan ses senkromeçlerden gelir. Senkromeç hasar görür veya arızalanırsa, vitesleri değiştirmek zor olacaktır.

 

3- Dişliler

Manuel şanzımanların ana bileşeni dişlilerdir. Bir adet geri vites ile beş veya altı adet ileri vites dişlisi bulunur. Her dişlinin küçük ve büyük diş olmak üzere iki çarkı vardır. Küçük dişlerin amacı, göbek manşon ile birlikte eşleşmektir. Eğer bu küçük dişler aşınmışsa vitesleri değiştirmek zorlaşır. Büyük dişler hasar görür veya aşınırsa şanzıman ses çıkarır.

 

4- Göbek Dişlisi

Göbek dişlisi şanzıman miline bağlıdır ve vites dişlileri arasında köprü görevi görür. Hasar görmüş ve aşınmış bir göbek dişlisi vites değiştirirken sorun yaratacaktır.

 

5- Göbek Manşonu

Göbek manşonu ana dişlileri göbek dişlisine kilitler. Vitesin konumuna bağlı olarak sağa veya sola hareket edebilir. Göbek manşonu hasar görmüş, sıkışmış veya aşınmışsa vitesleri değiştirmek zorlaşır.

 

6- Yetersiz Dişli Yağı

Dişli yağı, manuel şanzıman dişlileri için hayati önem taşır. Aşırı sıcaklığa dayanabilmesi için yüksek viskoziteli (kalın) olması gerekir. Şanzımanda kaçaklar varsa yağ seviyesi zamanla azalır. Bu durumda vites değiştirmek zorlaşacak ve şanzıman dişlileri hasar görecektir. Ayrıca, vites kutusundan garip sesler gelebilir ve aracın performansında düşüş yaşayabilirsiniz.

Manuel şanzımanlarda vites değiştirme zorluğunun 6 ana nedenini sizlerle paylaştık. Yukarıdaki nedenler yüksek kilometreli otomobil ve kamyonlar için geçerlidir.