Rotil Nedir? Rotil Arızasının 4 Belirtisi

Rotil nedir? Rotil arızasının belirtileri nelerdir? Arızalı rotil nasıl anlaşılır? Rotil nasıl değiştirilir?

Rotil Nedir?

Rotiller, salıncakların direksiyon mafsalına (aks yatağı) bağlanmasında kullanılan hareketli parçalardır. Genel görevi, tekerleğin farklı duruş pozisyonuna göre aks bağlantılarının hareketliliğini sağlamaktır. İnsan kalça yapısına benzer bir şekilde çalışır. Her yöne hareket edebilen çelik bir mafsal, vidalı bir saplama ve somundan oluşur. Sürüş esnasında direksiyon çevrildiğinde, ön tekerleklerin ve süspansiyonun ileri geri hareket etmesine izin verir. Rotiller tekerlekleri dikey yönde dengede tutarak sağa sola yatmasını engeller.

Aksı üst salıncağa bağlayan parçaya üst rotil, alt salıncağa bağlayan parçaya ise alt rotil denir.

Rotil Arızasının Belirtileri Nelerdir?

Rotiller, aracın direksiyon ve süspansiyon sisteminin güvenli bir şekilde çalışmasını belirlemede önemli rol oynarlar. Arızalanması durumunda, tekerleklerin açısı bozulurak aracın kontrolden çıkmasına neden olur. Potansiyel olarak lastiklerin düzensiz aşınmasına sebebiyet verir. Rotillerin gevşemesi aracın tekerlek hizasını bozar. Çukurlardan ve kasislerden geçerken süspansiyon sisteminden gelen tıkırtı seslerine sebebiyet verir. Tüm bunları önlemek için, aracın servis bakımları yapılırken rotiller mutlaka kontrol ettirilmelidir.

1. Ön Takımdan Gelen Sesler

Rotillerde meydana gelen bir sorunun en yaygın belirtisi, aracın ön süspansiyonundan gelen tıkırtı sesleridir. Rotiller yıprandıkça ve aşındıkça gevşerler. Sürüş esnasında süspansiyon yukarı ve aşağı doğru hareket ettikçe sallantı ve vuruntu yapar. Sesin şiddeti çukurlardan veya kasislerden geçerken daha belirgindir. Direksiyonu çevirdiğinizde de bu sesi duymanız mümkündür. Başlangıçta düşük seviyede olsa da aşınma arttıkça sesin şiddeti ve sıklığı artacaktır.

 

2. Aracın Ön Kısmının Aşırı Titremesi

Arızalı rotillerin bir başka belirtisi, aracın süspansiyon sisteminde meydana gelen aşırı titreşimdir. Rotiller hareketli parçalar oldukları için zamanla aşınırlar. Bu aşınmalar yuvalarında gevşemelerine neden olur. Gevşemiş bir rotil ise araç hareket halindeyken orantısız şekilde titreşimlere neden olur. Hangi rotilin arızalandığına bağlı olarak, titreşim sağ veya sol taraftan kaynaklanır.

 

3. Direksiyonda Boşluk, Sertleşme ve Titreme

Aşınmış rotiller aracın direksiyonunu etkiler. Direksiyon sertleşmesine ve direksiyon bağlantılarının gevşemesine neden olur. Sürüş esnasında düz yolda direksiyonda titreşimler hissedilebilir. Rotiller de bir arıza meydana geldiğinde, direksiyon düz açıda durmaz. Düz yolda sağa veya sola boşluklar oluşabilir.

 

4. Ön Lastiklerde Düzensiz Aşınmalar

Eşit olmayan lastik aşınmaları rotillerin yıprandığının bir işaretidir. Ön lastiklerinizin iç veya dış kenarları daha hızlı aşınıyorsa nedeninin arızalı bir rotil olma olasılığı yüksektir. Bu arızayı saptamak kolay değildir. Eğer diğer arıza belirtilerini yaşıyorsanız lastiklerinizi mutlaka kontrol edin. Lastik hava basınçlarının düşük olması da her iki kenarın daha hızlı aşınmasına neden olur.

Arızalı Rotilin Değiştirilmesi

Araç lifte kaldırılır ve direksiyon bağlantılarında gevşeklik olup olmadığı kontrol edilir. Tekerlekler sağa sola, ileri geri hareket ettirilir. Boşluk ön görülenden fazla ise sistem elemanları kontrol edilir.

Araç liftte iken bir levye yardımıyla salıncakların rotil ile bağlantılarının gevşek olup olmadığına bakılır. Boşluğu fazla olan rotiller sökülür. Rotil gövdesinden mengeneye bağlanır, küresel cıvatanın kılavuz açılmış kısmından tutarak küresel mafsallı civata değişik yönlerde doğrusal ve dairesel hareket ettirilir. Küresel mafsalın hareketinde zorluk, sıkışma, tutukluk, metal sürtünmesi görülmesi durumunda rotil değiştirilir. Böyle bir durumla karşılaşılmamışsa rotil greslenir ve takılır. Fiber yataklı rotil tiplerinde greslemeye gerek yoktur.

Rotil konik civatası içerisindeki gres eksilmiş ya da özelliğini kaybetmiş ise rotil greslenir. Rotil içerisindeki yayın esnekliği azalmış ise yenisi ile değiştirilir. Toz lastiği yırtık ya da özelliğini kaybetmiş ise yenisi ile değiştirilir.

Arızalı rotiller araç için önemli bir sorun teşkil eder. Araç bu şekilde kullanılmamalı ve bir an önce tamir ettirilmelidir. Rotil arızası süspansiyonun ayrılmasına ve araç kontrolünün kaybolmasına neden olur. Piyasada birçok rotil üreticisi ve tedarikçisi bulunmaktadır. Rotil satın alırken yüksek kaliteli malzemeden üretilmiş, güvenilir markaları tercih edin.