Jant Ve Lastik
Modifiye edilen otomobillerde ilk değiştirilen parçalardan biri de jantlardır. Genellikle estetik unsur olarak bilinen ve kullanılan jantlar, otomobillerin sürüş özelliklerini de etkiliyor.
Özellikle jantın ağırlığı, ölçüleri, konstrüksiyonu ve dizaynında yapılan değişiklikler, otomobillerin yol tutuşunu ve performansını önemli ölçüde etkiliyor. Bu nedenle jant seçimi sırasında belirli noktaları dikkate almakta yarar var. Öncelikle jantın kullanılacak lastikle uyumlu olması gerekiyor. Jant genişliği ve çapının, lastiğin ebatlarına uyması, ayrıca bijonların da araçla uyumlu olması büyük önem taşıyor.
Son yıllarda yapılan araştırmalar jantın, fren sisteminin soğutulmasında da etkili olduğunu gösteriyor. Bu nedenle jant hazırlanırken, mümkün olduğunca dayanıklı ve aynı zamanda kollu tasarıma sahip olmasına dikkat ediliyor. Otomobil yol alırken, jantın rotasyonuyla sirküle edilen hava, kolların arasından fren disklerine iletiliyor ve böylece frenlerin daha verimli olması sağlanıyor. Geniş ve büyük çaplı jant kullanırken ofset ayarını da göz ardı etmemelisiniz. Ofset, jant genişliğini tam ortadan kesen nokta sıfır ekseni olarak kabul edildiğinde, poryanın mm cinsinden bu eksene uzaklığına denir. ET harfleriyle simgelenen ofset değeri küçüldükçe jant dışarı doğru çıkar, büyüdükçe içeri doğru girer. Bu nedenle yeni jant alırken, araçtaki orjinal ofset ayarının dışına çıkılmaması gerekiyor.
Otomobilin motor gücü, ağırlığı ve büyüklüğü gibi unsurlar, jant ölçülerinin belirlenmesinde büyük rol oynuyor. Yüksek güç üreten bir motorun gücünü ypla aktarabilmesi için çekişinin iyi olması, bunun için de lastik yüzeyinin uygun genişlikte olması gerekiyor. Dolayısıyla lastikle jant genişliği uyumlu olmalı. Küçük sınıftaki otomobiller için 12 inçten başlayan jant çapı, büyük ve yüksek performanslı otomobillerde 20 inçe kadar çıkıyor. Jant malzemesinin dayanıklılığı da önemli bir faktör. Özellikle ülkemizdeki yol şartları göz önüne alınacak olursa, jantın sağlamlığı daha fazla önem kazanıyor. Çünkü kalitesiz bir jant, darbelere dayanıklı olmadığı takdirde ölümcül kazalara neden olabiliyor. Çelik ve hafif metal alaşımlı olmak üzere iki gruba ayrılan jantlar, motorsporlarından elde edilen tecrübelerle geliştiriliyor. Böylece daha sağlam ve uzun ömürlü olması sağlanıyor.
Alüminyum, çelik, titanyum, magnezyum ve son olarak da karbonfiber malzemesinin de katılımıyla farklı ağırlık ve dayanıklılıkta üretilen jantlar, tek ya da çok parçalı olabiliyor. İki veya üç parçadan oluşan bir jantın, tek parçalıya göre en önemli avantajı, daha dayanıklı ve tamir edilebilir olması. Herhangi bir darbe nedeniyle jantın kenarı hasar gördüğünde, sadece o parçanın değiştirilmesi mümkün oluyor. Ancak tek parçalı bir jant zarar gördüğünde yenisiyle değiştirmek gerekiyor. Çok parçalı jantların bir diğer kolaylığı, her tip otomobilde kullanılabilmesi. Farklı ölçülerdeki ara parçalar kullanılarak, jantın karosere göre içeri veya dışarıya doğru konumlanması sağlanıyor. Böylelikle iz genişliği de değiştirilerek, otomobilin yere tutunma gücü artırılıyor. Jantın göbeği olarak adlandırılan bölüm de yine lastiklerin iz genişliğini etkiliyor. Jant alırken, dikkat edilmesi gereken en önemli unsur üreticilerin belirlediği değerlerin dışına çıkılmaması.
JANTTA NE, NEDİR ?
7.0J x 15 ET32
Yukarıda bir jantın üzerinde yazan değerler görülmektedir bu değerler:
7.0: Jant tabanı genişliği (7 inç)
15: Jant çapı (15 inç)
ET: Ofset 32: Ofset açıklığı (32 mm) anlamlarına gelir.
Jant kadar lastik de yol tutuşta büyük rol oynuyor. Yüksek performans lastikleri kullanıldığında, araçtaki ağırlık değişimine bağlı olarak lastiklerin yük indekslerine de dikkat etmek gerekiyor.
Lastiklerdeki yük indeksi, tek lastiğin taşıyabildiği yük anlamına geliyor. Bu nedenle yeni lastik alırken değerlerine dikkat etmek gerekiyor. Lastiklerdeki bir diğer önemli değer de hız grubu. Performansı artırılan otomobillerde kullanılacak lastiğin hız grubu, ulaşılan değerde olursa aracın performansı artar ve sürüş özellikleri geliştirilebilir. Ayrıca yeni jantla birlikte kullanılacak lastiğin profili de önem taşıyor. Modifiye edilen otomobillerde jant ve lastik sadece estetik kaygılarla değiştirilmiyor. Bu nedenle, mutlaka araca uygun jant ve lastiğin tercih edilmesi gerekiyor, çünkü küçük bir fark güvenliğinizi tehlikeye atabilir ve kötü sonuçlar doğurabilir.
LASTİKTE HIZ SEMBOLLERİ
Her lastik yanağının üzerindeki ölçünün yanında genelde ek olarak büyük bir harf bulunuyor (Hız endeksi). Bu harf lastiğin kaç km/s maksimum hıza kadar kullanılabileceğini gösteriyor.
P | Q | R | S | T | H | V | W | Y | ZR |
150 km/s | 160 km/s | 170 km/s | 180 km/s | 190 km/s | 210 km/s | 240 km/s | 270 km/s | 300 km/s | 240 km/s 'nin üstü |