Frenlerin Havası Nasıl Alınır? Frenlerin Hava Yapması Nedir?

Frenlerin havası nasıl alınır? Fren sisteminin hava yaptığı nasıl anlaşılır? Frenlerin hava yapması nedir? Frenlerin havasını almadan önce yapılması gerekenler nelerdir?

Modern araçların çoğunda hidrolik fren sistemi kullanılır. Bu sistem, basınç yoluyla hidrolik denen bir sıvıyı iterek çalışır. Fren pedalına bastığınızda fren hatlarında basınç oluşur. Bu basınç, hidroliği fren kaliperlerine doğru iterek fren balatalarının disklere sürtünmesini sağlar. Sonuç olarak araç yavaşlar ve durur. En basit anlatımla, hidrolik fren sistemi bu şekilde çalışır.

Fren hidroliği, fren sisteminin can damarıdır ve değiştirmeden birkaç yıl düzgün çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Zamanla, fren hidroliği nem direncini kaybeder ve az miktarda su emmeye başlar, bu da yalnızca fren performansını düşürmekle kalmaz, aynı zamanda sistemin önemli parçalarını aşındırabilir. Fren hidroliğini düzenli aralıklara değiştirmek, sürüş güvenliğinin en ucuz ve etkili bir yöntemidir.

Fren hidroliğinin değişim süresi genellikle 2 yıl veya 40.000 km.'dir. Fren hidroliğinin değiştirilmesinin en önemli koşulu ise sistemin havasını almaktır. Bu sayede, eski sıvının kalan kısmı da dışarı atılmış olur.

 

Frenlerin Hava Yaptığı Nasıl Anlaşılır?

Hidrolik fren sisteminin temel kuralı sıvıların sıkıştırılamıyor olmasıdır. Sisteme hava girerse terazi şaşar. Çünkü, hava sıkıştırılabilen bir elementtir. Fren hatlarına hava girerse, fren pedalına bastığınızda uygulanan basınç havayı sıkıştıracak, kaliperlere giden basınç azalacak, bu da hidroliğin fren balatalarına ulaşmamasına neden olacaktır. Sonuç; yetersiz veya hiç tutmayan frenler...

Aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazlasını yaşıyorsanız, fren sisteminin havasını aldırmanız gerekebilir:

• - Fren pedalı süngerimsi bir kıvamdaysa
• - Arabanızı durdurmak normalden daha uzun sürüyorsa
• - Fren hatlarının herhangi bir yerinde sızıntı varsa. Sızıntılar sadece hidroliğin dışarı çıkmasına sebep olmaz, aynı zamanda fren sistemine hava kabarcıklarının girmesine neden olur.
• - Fren balatalarınız aşınmışsa ve değiştirdiyseniz. Aşınan balataları disklere bastırmak için daha fazla hidrolik sıvı gerekir. Bu durum, ana silindir haznesindeki sıvı seviyesinin düşmesine neden olarak, fren hatlarına bir miktar hava kabarcığı girmesine izin verebilir.
• - Bir yokuştan inerken veya herhangi bir sebeple uzun süre fren pedalına basarsanız, ortaya çıkan ısı fren hidroliğinin kaynamasına ve hava kabarcıkları oluşmasına neden olabilir. Ayrıca, yüksek sıcaklıklar alkol bazlı hidrolik sıvının bozulmasına yol açar. Tazeyken berrak olan hidrolik sıvı zamanla kahverengi bir renge dönüşür.

ABS fren sistemleri kirli sıvıya ve havaya karşı daha hassas ve daha az tolerenslıdır. ABS hidrolik pompası birkaç bin psi'da çalışır ve fren hidroliğini çok küçük valflerden geçirir. Hidrolik sıvı bozulursa latte benzeri bir köpüğe dönüşür ve sistemin havasının alınması zorlaşır. Daha da kötüsü, ABS pompası ve valfleri, kirli sıvıda bulunan küçük aşındırıcı parçacıklardan kolayca zarar görebilir.

Fren sistemi bir aracın en önemli parçasıdır. Fren sistemi ile ilgili en ufak bir sorun algılarsanız, frenleri kontrol ettirin. Yılda bir kez frenlerin havasının alınması, güvenli sürüş için önem arz eder.

 

Frenlerin Havasını Almadan Önce Bunları Aklınızda Tutun?

• - Fren sisteminin havasını almaya başlamadan önce, üreticinin önerdiği fren hidroliğini almanız gerekir. Birkaç farklı türde fren hidroliği vardır. Her birinin kaynama noktası farklıdır. Bu nedenle, farklı türdeki hidrolikleri asla birbirine karıştırmamalı ve yalnızca üretici firmanın önerdiği hidrolik sıvıyı kullanmanız gerekir. Açılmamış bir bidonun raf ömrü uzundur, ancak bidonu açtıktan sonra birkaç hafta kullanım süresi vardır.
• - Hava alma işlemine önce arka sağ tekerlek, sonra arka sol tekerlek, ardından ön sağ tekerlek ve ön sol tekerlek olarak devam etmelisiniz. Genel olarak önce ana silindire en uzaktaki tekerlekten işleme başlanır. Ancak, bazı araçlar farklı bir düzenek gerektirebilir.
• - Eğer bir yolculuktan geldiyseniz, işleme başlamadan önce aracınızın soğumasını bekleyin. Fren hatları içindeki aşırı sıcak hidrolik cildinizi yakabilir.
• - Fren hidroliği kansorejen olabilir. Bu nedenle cildinize temas ettirmeyin. Frenlerin havasını almaya başlamadan önce mutlaka lateks eldiven kullanın.
• - Hava alma işlemi esnasında fren hidroliğinin balatalara ve disklere sıçramamasına dikkat edin. Bu bileşenlerin yağlanması, aracın frenleme verimliliğini azaltabilir. Ayrıca, hareket esnasında aracın kaportasına sıçrayarak, boyanın ve verniğin zarar görmesine neden olabilir. Her ihtimale karşı çalışacağınız alana bir havlu koyun ve kaportaya sıçrayan sıvıyı hemen silin.
• - Eski fren hidroliğini asla tekrar kullanmayın.

 

Frenlerin Havası Nasıl Alınır?

1. Frenlerin havasını alırken tekerleklerin çıkarılması gerekir. Aracınızı düz ve sağlam bir zeminde krikoyla kaldırın ve kriko ayağını, kriko noktasına yerleştirin. Fren havasının alınması sırasında ana silindir kapağı sıkılmamış şekilde yerinde durmalı ve hidrolik seviyesi normal aralıkta olmalıdır.

2. Kaliperlerin her birinde fren hava alma vidası adı verilen küçük nipeller bulunur. Nipellerin yerini rahatça bulabilmeniz için aracın altına girmeniz gerekir. Genellikle fren kaliperi tertibatının alt kısmında bulunurlar. Rahat çalışmak ve üstünüzü batırmamak için, altınıza eski bir battaniye ya da kalın bir karton serin.

3. Nipelleri uygun bir anahtarla nazik bir şekilde gevşetmeye çalışın. Gevşetmekte zorlanıyorsanız üzerlerine WD-40 püskürtün ve biraz bekledikten sonra yeniden deneyin. Nipelleri kırmamaya dikkat edin. Her seferinde tek bir frenin havasını alacağınız için nipelleri yerinden çıkarmayın. Hafifçe gevşettikten sonra tekrar yavaşça sıkın.

4. Yaklaşık 6 mm. çapında ve 60 cm. uzunluğunda şeffaf bir hortumun bir ucunu, havasını alacağınız nipele sıkıca takın. Diğer ucunu ise toplama kabına (kavanoz veya pet şişe) koyun. Kavanozun içini hortumun ucunu kapatacak kadar (yaklaşık 5 cm) hidrolik ile doldurun. Bu işlem havanın geri çekilmesini engelleyecektir. Hava alma vidasına uyan bir hortumunuz yoksa, fışkıran hidroliğin etrafa saçılmaması için kavanozu nipele yakın tutun. (Akvaryum hortumları bu iş için uygundur)

5. Bu aşamada size yardım edecek bir arkadaşa ihtiyacınız olacak. Arkadaşınız ayaklarının altında sağlam bir direnç hissedene kadar fren pedalını birkaç kez pompalamalıdır. Fren pedalı tamamen sertleştiğinde, ayağını pedala basılı tutarak "Sertleştiii!" şeklinde bağırmalıdır.

6. Arkadaşınız pedala basılı tutarken hava alma vidasını az miktarda açın. Dikkat edin fren hidroliği fışkırabilir. Sıvı, şeffaf borudan geçecek ve pedal yere doğru düşmeye başlayacaktır. Bu aşamada pedala basılı tutmaya devam edilmelidir. Pedalın tamamen zemine yapışmasını ve ana silindirin aşırı boşalmasını engellemek için pedalın altına 4-5 cm kalınlığında bir tahta parçası koyun. Fren hatlarında hava varsa, çıkan sıvıda hava kabarcıkları olacaktır. Kavanoz yöntemini kullanıyorsanız, bu kabarcıkları daha rahat görebilirsiniz. 

7. Pedal zemine kadar düştüğünde arkadaşınız "Düştüüü!" şeklinde bağırmalıdır. Bu uyarıyı aldığınız anda hava alma vidasını hızla kapatın. Aksi taktirde, pedal bırakıldığında hava fren hatlarına geri çekilir.

8. Arkadaşınıza pedalı bırakmasını söyleyin ve "Bıraktım" demesini dinleyin. Vidayı gevşeterek ve sıvıyla birlikte hava kabarcığı çıkmayana kadar bu işlemi en az 5 kez tekrar edin. (Her tekrarda hidrolik seviyesini mutlaka kontrol edin)

9. Ardından fren ana silindirini açın ve "Dolu / Max" seviyesine kadar yeni fren hidroliğini ekleyin. Bu işlemi ihmal ederseniz, ana silindirdeki sıvının eksilmesine ve fren hatlarına üstten tekrar hava girmesine neden olursunuz. Böyle bir durumda, hidroliğin arkasında kalan havayı alabilmek için döngü yapmanız ve çok uzun süre uğraşmanız gerekir.

10. Tüm fren hatlarındaki havayı alana kadar bu işlemi tüm tekerleklere uygulayın. Her frenin havasını aldıktan sonra, ana silindire hidrolik eklemeyi unutmayın.

11. İşlem bitince son kez fren ana silindirini "Dolu / Max" seviyesine kadar hidrolik ile doldurun ve arkadaşınızdan fren pedalına tam güç basmasını ve aniden bırakmasını isteyin. Bu esnada ana silindir haznesindeki hidrolik sıvıyı gözlemleyin. Ciddi miktarda sıvı püskürmesi varsa, sistemde hala sıkışmış hava var demektir. Bu havayı almak için işlemi tekrar etmeniz gerekir. Püskürme yoksa ve hafif bir dalgalanma varsa sistemin havası düzgün bir şekilde alınmış demektir. Fren ana merkez silindirin kapağını sıkıca kapatın. Tüm hava alma vidalarının sıkılı olduğunu iki kez kontrol edin. Tekerleklerinizi taktıktan sonra bijonları iyice sıkıladığınızdan emin olun. Aracınızda bir test sürüşü gerçekleştirin. Fren pedalındaki süngerimsi his ortadan kalkmış olmalıdır. Eğer, hala süngerimsi ise ana silindirdeki hidrolik seviyesini tekrar kontrol edin ve bir kez daha frenlerin havasını almayı deneyin.