Direksiyon Açı Sensörü Nedir? Arıza Belirtileri Nelerdir?

Direksiyon açı sensörü nedir? Direksiyon açı sensörü (SAS) arıza belirtileri nelerdir? Direksiyon açı sensörü nasıl çalışır? Direksiyon açı sensörü nasıl sıfırlanır?

Direksiyon Açı Sensörü Nedir?

Teknoloji, özellikle otomotiv endüstrisinde yeniliğe yönlendirir. Geçmişte, bir sürücü bir kazadan kaçınmak için ani bir kararla karşı karşıya kaldığında, aracı kontrol altında tutmak için yeteneğine ve biraz da şansına güvenmek zorundaydı. Son yıllarda hızla gelişen otomotiv endüstrisi, sürücünün ani direksiyon manevralarında aracın kontrolünü kaybetmemesi için gelişmiş stabilite kontrol sistemleri geliştirdi. Her üreticinin bu gelişmiş güvenlik sistemi için kendi tescilli adı vardır ve popüler olanlardan bazıları ESP, ESC, RSC, DSTC, VSC, VSA gibi kısaltmalarla bilinir. İsimler benzersiz olsa da, birincil işlevleri ve sistemi oluşturan bileşenler hemen hemen aynıdır.

ESP / ESC sistemindeki en önemli sensörler şunlardır:

• - Sapma oranı sensörü
• - Yanal hızlanma sensörü
• - Tekerlek hız sensörü
• - Direksiyon açısı / direksiyon tork sensörü

Bu sensörler, Elektronik Denge Programı (ESP) modülüne, tekerleklerin dönüş hızı veya çekiş kontrolü gibi bilgileri vermek için birbirlerine güvenir. Sensörlerin doğru bilgileri iletmesi gerektiğinden, direksiyon sisteminde bir değişiklik olduğunda, direksiyon simidi açı sensörünün sıfırlanması veya yeniden kalibre edilmesi önemlidir.

Günümüzde birçok araç, LKA (Şeritte Kalma Yardımı) gibi değişken eforlu hidrolik direksiyon, EPS (Elektrikli Hidrolik Direksiyon) ve ADAS (Gelişmiş Sürücü Destek Sistemleri) ve direksiyon açısından doğru bilgilere dayanan yarı otonom sürüş sistemleri ile donatılmıştır.

Direksiyon Açı Sensörü (SAS) Nasıl Çalışır?

Direksiyon açı sensörü (SAS), direksiyon simidini aracın tekerlekleriyle eşleştirerek sürücünün nereye gitmek istediğini belirler. Araçlarda, direksiyon kolonu içine veya ön süspansiyonuna yerleştirilmiş birden fazla direksiyon açı sensörü bulunabilir. Direksiyon açısı denge kontrol sistemi için kritik önem taşır, bu nedenle birden fazla sensör gereklidir. İki sensör tek bir ünitede birleştirilir ve doğruluğu sağlamak için iki sinyal çıkışı birbirleri ile kıyaslanır.

Analog ve dijital olmak üzere iki tip direksiyon açı sensörü vardır. Çoğu modern araç dijital olanı kullanır. Analog sensörler, direksiyonun açısı ve dönüş yönü ile ilgili bilgileri belirlemek için voltaj farklarını, dijital sensörler ise direksiyon girişinin açısını ölçen bir LED ışık kullanır.

Analog sensörler, tekerleklerin tam tur olarak dönmesi halinde 0 ile 5 volt arasında bir voltaj sinyali üretir. Çoğu araç sağa dönerken pozitif voltaj ve sola dönerken negatif voltaj üretir. Sensörden gelen bilgiler ESP modülüne gönderilir. Gelişmiş bir algoritma kullanan ESP modülü, direksiyon simidinin açısı ile tekerleklerin konumu arasındaki hassas ölçümü yapar.

Direksiyon açı sensörü, direksiyonun ne kadar hızlı döndürüldüğü hakkında bilgi sağlar. Düşük araç hızında direksiyonun hızlı çevrilmesi normaldir, otoyol hızlarında ise normal değildir. Sürücü, otoyol hızlarında sürerken direksiyonu hızlı çeviriyorsa, ESP, sürücünün direksiyon hakimiyetini kaybettiğinin bir göstergesi olarak yorumlayacaktır.

Yukarıda yazdığımız gibi ESP sistemi birçok sensörden bilgi toplar. Tekerleklerin sapması, yanal ivmelenme, direksiyon açısı, direksiyona uygulanan tork ve tekerleklerin dönüş hızı gibi sensörlerden gelen bilgiler, ESP modülüne programlanmış bilgiler ile karşılaştırılır. Bu bilgilerde bir tutarsızlık varsa, ESP sistemi devreye girecek ve sürücünün aracın kontrolünü elinde tutmasına yardımcı olacaktır.

Örneğin, ESP, direksiyon kontrolünün kaybolduğunu algılarsa, motor torkunu azaltması için güç aktarma sistemi kontrol modülüne (PCM) sinyal gönderir. PCM, gaz kelebeğini kısarak hızı azaltacak, aracı tekrar kontrol altına alamazsa, ESP/ABS modülünü devreye sokacaktır. Aracın savrulmasını önlemek için doğru tekerleklere fren uygulanacaktır. (Örneğin, aracın önden savrulması durumunda aracın iç tarafındaki arka freni otomatik olarak devreye girer.)

 

Direksiyon Açı Sensörü Arıza Belirtileri

Direksiyon açı sensörü, aracın kullanım ömrü boyunca dayanacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte, diğer tüm sensörler gibi, direksiyon açı sensörü de birçok faktörden dolayı arızalanabilir. Arızalandığında veya ömrünü tamamlamaya başladığında, bazı uyarı işaretleri ve semptomlar ile kendini belli eder.

Arızalı bir direksiyon açı sensörünün yaygın belirtilerinden bazıları şunlardır:

Çekiş Kontrol Işığı ve Motor Arıza Işığının Yanması

Bir sensör arızalanmaya başladığında, topladığı veya gönderdiği bilgiler büyük olasılıkla hatalı olacaktır veya sensör arızalanırsa bilgiler hiç toplanmayacaktır. Direksiyon açı sensöründen ESP'ye gönderilen bilgilerde herhangi bir tutarsızlık varsa, motor kontrol modülünde (PCM / ECM) bir arıza kodu saklanır ve ardından gösterge panelinde bir uyarı ışığı yanar. Çoğu araba için bu uyarı ışığı çekiş kontrol ışığıdır, ancak bazı arabalar bunun yerine veya buna ek olarak motor arıza lambasını da yakabilir. Bu uyarı lambaları sürücüye aracın ESP sisteminin devre dışı kaldığını ve servise getirilmesi gerektiğini söyler.

ABS veya hava yastığı ışığı gibi diğer uyarı ışıklarını da fark edebilirsiniz. Hava yastığı genellikle direksiyon açı sensörüne entegredir, bu nedenle direksiyon açısı sensörü kabloları kopmuşsa, hava yastığında da sorun olabilir.

Gevşek ve Oynayan Direksiyon Simidi

Modern otomobillerin çoğu elektrikli servo direksiyon (EPS) kullanır. Elektrikli direksiyonun düzgün çalışması ve hidrolik direksiyon pompasının ne zaman çalıştırılacağını bilmesi için direksiyon açısının ölçülmesi gerekir.

Direksiyon açı sensörü, yanlış takıldığında, hasar gördüğünde veya arızalandığı taktirde, topladığı ve ESP modülüne gönderdiği bilgiler hatalı olacaktır. Bu, elektrikli hidrolik direksiyon modülünün yanlış ayarlamalar yapmasına neden olabilir. Bu da, çoğu zaman direksiyon simidine boşluk katar veya direksiyon simidini gevşek hissettirir. Bunun nedeni, sağladığınız direksiyon girdisi miktarının tekerleklere doğru şekilde gönderilmemesidir.

Direksiyon simidinin gevşek olduğunu veya direksiyonun olması gerektiği gibi tepki vermediğini fark ederseniz, ESP sistemini kontrol edebilmeleri ve sorunu hızlı bir şekilde çözebilmeleri için bir tamirciye başvurun.

Günümüzün direksiyon açı sensörleri, direksiyon sistemi içinde birden fazla noktaya bağlıdır. Pek çok tamircinin, herhangi bir müdahaleden sonra direksiyon açı sensörünü sıfırlamayı veya yeniden ayarlamayı unutması çok yaygın bir durumdur. Direksiyon bileşenleri değiştirildikten ve hizalama yapıldıktan sonra direksiyon açı sensörünün sıfırlanması ve tekrar kalibre edilmesi gerekir. Bazı araçlarda, akü bağlantısının kesilmesi veya akünün değiştirilmesi de direksiyon açı sensörünün sıfırlanmasını gerektirir. Aksi taktirde, çekiş kontrol ışığının ve motor arıza lambasının yanmasına ve yanlış hizalanmış bir direksiyon simidine neden olabilir. Yukarıdaki semptomlardan herhangi birini fark ederseniz, tamircinizden direksiyon açı sensörünü kontrol etmesini isteyiniz.

 

Direksiyon Açı Sensörü Sıfırlama

Günümüzdeki milyonlarca modern araç, herhangi bir müdahaleden sonra direksiyon açı sensörünün yeniden kalibre edilmesini gerektiren ESP sistemlerini kullanıyor. Araca bağlı olarak direksiyon açısı sensörünü sıfırlamanın üç farklı yolu vardır:

Kendi Kendine Kalibrasyon

Bazı araçlar, direksiyon simidini kilit konumundan orta konuma getirerek ve ardından anahtarın çevrilmesi ile otomatik olarak kalibre edilebilir. Bazı araçlarda ayrıca kalibrasyonun başlaması için yapılması gereken bir dizi komut bulunur.

Test Sürüşü Yapma

Tekerlek hız sensörlerine sahip daha yeni araçlar, araç belirli bir süre boyunca, genellikle otoyol hızında sadece birkaç saniye boyunca düz bir çizgide sürülerek direksiyon açı sensörünü kalibre edebilir.

Arıza Tespit Cihazıyla Sıfırlama

Bazı araçlarda ise direksiyon açı sensörü, arıza tespit cihazı kullanılarak sıfırlanabilir.