Vites Değiştirme Solenoidi Nedir? Arıza Belirtileri Nelerdir?

Vites değiştirme solenoidi nedir? Vites değiştirme solenoidi arıza belirtileri nelerdir? Vites değiştirme solenoidi arızası nasıl anlaşılır?

Vites Değiştirme Solenoidi Nedir?

Modern otomatik şanzımanlar, karmaşık bir düzeneğe sahiptir ve aracın viteslerini değiştirmek için birlikte çalışan bazı bileşenlerden oluşur. Otomatik şanzımanlarda vites değişimleri için hidrolik basınçtan yararlanılır. Elektronik solenoidler sayesinde şanzıman sıvısının basıncı düzenlenir ve vites değiştirme işlemi gerçekleşir. Bu elektronik solenoidlerden biri de vites değiştirme solenoidleridir.

Vites değiştirme solenoidleri elektro-hidrolik valflerdir. Manuel şanzımanlı araçlarda ki debriyaj sistemi ile aynı görevi yerine getiren, karmaşık hidrolik sisteminin bir parçasıdır. Şanzıman boyunca şanzıman sıvısının akışını kontrol ederler. Motor kontrol ünitesi (PCM) veya şanzıman kontrol ünitesi (TCM) motordan, araç hız sensörlerinden ve diğer sensörlerden çeşitli bilgiler toplar. Kontrol modülü, bir sonraki vites değiştirme zamanının geldiğini hesaplamak için bu parametreleri kullanır. Vites değiştirme zamanı geldiğinde, ilgili solenoidin devresine bir elektrik akımı gönderir. Bu akım sayesinde, solenoidler şanzıman sıvısının akışını sağlamak veya kısıtlamak için açılır veya kapanır. Basınçlı şanzıman sıvısının valf gövdesindeki farklı geçitlere yönlendirilmesiyle, aracın istenen vitese geçmesi sağlanır.

Şanzıman vites değiştirme solenoidleri, otomatik şanzımanınızın valf gövdesinin (hidrolik beyin) içinde bulunur. Valf gövdesine entegredirler ve bazı araba modellerinde valf gövdesini çıkarmadan ulaşabilirsiniz.

Vites Değiştirme Solenoidi Arıza Belirtileri Nelerdir?

Vites değiştirme solenoidleri, sürekli olarak şanzıman sıvısına, metal talaşlarına ve yoğun sıcaklık dalgalanmalarına maruz kalır, bu nedenle zamanla aşınır. Sonunda, solenoid işlevini yapamaz hale gelir, bu da şanzımanın düzgün vites değiştirmemesine neden olur.

Genellikle arızalı bir vites değiştirme  solenoidi, sürücüyü uyaran birkaç semptom gösterir. En yaygın arıza belirtileri şunlardır:

 

Düzensiz / Hatalı Vites Değiştirme

Arızalı bir vites değiştirme solenoidinin ilk belirtilerinden biri düzensiz vites değişimleridir. Her vites için bir veya daha fazla solenoid vardır. Biri bozulduğu taktirde, şanzıman o vitese geçemez, bunun yerine vitesi atlar ve bir sonraki vitese geçer. Ayrıca, vites takılıyken vites değiştirme solenoidi arızalanırsa şanzıman o vitesten çıkamayabilir.

Aracınızı sabit bir hızda sürerken, aracınızın aniden başka bir vitese geçtiğini fark edebilirsiniz. Bu oldukça stresli ve potansiyel olarak tehlikeli bir senaryodur. Bu durum genellikle, solenoidin şanzıman bilgisayarından herhangi bir sinyal almadan kontrolsüz olarak açılıp kapanmasından kaynaklanır. Hatalı kablolar ve kısa devre sorunları da buna neden olabilir. İstenmeyen vites değişimleri her iki yönde de gerçekleşebilir. Şanzıman kontrolsüz olarak vites küçültebilir ve RPM'nin aniden yükselmesine neden olabilir. Şanzıman daha yüksek bir vitese de geçebilir. Bu, aracınızın stop etmesine neden olabilir. Her iki durumda da, mümkün olan en kısa sürede arızanın teşhis edilmesi ve onarılması gerekir.

Arızanın nedenine göre semptomlar değişebilir. Bazı durumlarda, araç hızlanırken herhangi bir garip davranış görmezsiniz, sorunlar sadece yavaşlarken ortaya çıkabilir. Bunun nedeni, genellikle fiziksel bir hasar almış veya devrelerinde sorun yaşayan ve açık konumda sıkışıp kalmış bir solenoidden kaynaklanır. Bazen, aşırı kirli şanzıman yağı da aynı soruna neden olabilir.

 

Gecikmeli Vites Değiştirme

Otomatik şanzımanlar basınçla çalışır. Başka bir deyişle, şanzımanın vites değiştirmesini sağlayan şey, iç basıncındaki değişikliklerdir. Bu tür basınç değişiklikleri, yalnızca solenoidlerin hareketi yoluyla gerçekleştirilir.

Bununla birlikte, zamanla solenoidler yaşlanır ve ömrünün sonuna yaklaşır, bu da, vites değişimlerinde hissedilir bir gecikmeye neden olur. Sürüş esnasında bir vitesten diğerine geçiş arasında rahatsız edici "boşluklar" meydana gelir. Böyle anlarda arabanızın gücünü tamamen kaybettiğini hissedebilirsiniz.

Şanzımanın gecikmeli vites değiştirmesi, hem vites büyültürken hem de vites küçültürken ortaya çıkabilir. Şanzıman, vites küçültmesi gerekirken uzun bir süre daha yüksek bir viteste kalırsa, motor devrinin düşmesine neden olarak motora ve şanzımana ek yük bindirebilir. Aynı şekilde, vites büyültmesi gerekirken uzun bir süre düşük viteste kalırsa, motor devrinin yükselmesine, motorun ve şanzımanın aşırı ısınmasına neden olabilir. Gecikmeli vites değişimleri, motor performans sorunlarına, yakıt tüketiminin artmasına ve bileşenlerin hasar görmesine neden olabilir.

 

Motor / Şanzıman Arıza Işığının Yanması

Arızalı bir vites değiştirme solenoidi motor arıza ışığının yanmasına neden olur. Araç bilgisayarı (PCM), vites değiştirme solenoid devresi veya işleviyle ilgili bir sorun algılarsa, sürücüyü uyarmak için motor arıza ışığını yakar. Arıza lambasının yanması çok çeşitli başka nedenlerden kaynaklanabilir, bu nedenle PCM'nin hafızasında saklanan arıza kodları kontrol edilmeli ve doğru onarım adımları atılmalıdır. Şanzımanla ilgili bir arıza olduğunu gösteren en yaygın arıza kodu P0700'dür.

Bazı otomobillerde ayrıca bir şanzıman uyarı ışığı bulunur. Arızalı bir solenoid nedeniyle bu ışık, ya da her iki ışık birlikte yanabilir.

 

Limp Mode (Arıza Emniyet Modu / Güvenli Mod)

Limp modu, herhangi bir arıza durumunda aracın motorunu ve şanzımanını hasardan korumak için tasarlanmış bir güvenlik özelliğidir. PCM, araç üreticisinin programladığı şekilde motor gücünü sınırlar. Motor devri genellikle 2500-3000 RPM'yi geçmez ve şanzıman 2. veya 3. vitesle kısıtlanır.