Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü Nedir ve Nasıl Yapılır?

Egzoz gazı emisyon ölçümü nedir? Egzoz muayenesi nasıl yapılır ve nelere dikkat etmek gerekir? Araç egzoz emisyon testinden geçmemişse sorun ne olabilir?

Egzoz Emisyon Ölçümü Nedir?

Hava kalitesini artırmak için dünyanın birçok ülkesinde araçlara "Egzoz Gazı Emisyon Ölçümü" veya "Smog Testi" (Duman Testi) yapılmaktadır. Çoğu zaman emisyon hatalarına neden olan problemler aynı zamanda çeşitli sürülebilirlik ve performans şikayetlerine neden olabilir.

Zorunlu emisyon testi, soluduğumuz havayı yoğun olarak kirleten araçların tespit edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bir araç emisyon testinde başarısız olduğunda, soruna neden olan tamir masraflarının belirsizliği araç sahipleri üzerinde memnuniyetsizlik yaratır. Bir araç garanti kapsamı dışında kaldığında, emisyon onarımlarının ücretini ödemek, araç sahibinin sorumluluğundadır.

Otomobiller her ne kadar çevre dostu üretilmeye çalışılsa da doğaya bir miktar zehirli gaz salımı yapmaktadır. Emisyon ölçümü de bu gazları belli bir sınırın altında tutmak için yapılır.

Emisyon ölçümü sonrasında araçlara "Egzoz Gazı Emisyon Ruhsatı" verilir. Yapılan ölçümler sonrasında kirletici miktarları belirlenen sınırlar içinde kalan taşıtlar bu ruhsatı almaya hak kazanırlar. Ayrıca bu ölçümler sonrasında belirlenen sınırlar içinde kalan taşıtlara "Egzoz Gazı Emisyon Pulu" verilir.

 

Egzoz Emisyon Testi Nasıl Yapılır?

Her ülke emisyon testi ve yapılması gerekenler için kendi standartlarını belirler. Çoğu test programı sadece iki kirleticiye bakar; yanmamış hidrokarbonlar (HC) ve karbonmonoksit (CO). Çoğu karbondioksiti (CO2) de ölçer, ancak CO2 yalnızca kirletici olmadığından (küresel ısınmaya katkıda bulunabilecek bir "sera gazı" olmasına rağmen) sadece teşhis amaçlıdır.

Ülkemizde egzoz emisyon testleri araç muayene istasyonlarında veya bu iş için yetkilendirilmiş servisler tarafından yapılmaktadır. Binek araçlarda ilk üç yaş sonunda başlar ve sonrasında her iki yılda bir yaptırılması gerekmektedir. Diğer motorlu taşıtlarda ise ilk bir yaş ve her yıl düzenli olarak yaptırılması zorunludur. Egzoz muayenesi tarihi Motorlu Taşıt Egzoz Emisyon Ruhsatı üzerinde belirtilmektedir.

Emisyon testi öncesinde araçların egzoz sistemleri kontrol edilmeli, sorun varsa onarılmalıdır. Aksi takdirde, muayene geçersiz sayılır. Yapılan kontroller neticesinde emisyon değerleri belirlenen değerden yüksek çıkarsa eğer; aracın eksikleri giderilir, aynı istasyonda ücretsiz ölçüm tekrarı yapılır. Bu kapsamda 2 ücretsiz ölçüm tekrarı hakkı sunulmaktadır.

Dizel Araçların Ölçümlerinde: Üç kez gaz pedalına tam ve devamlı olarak basılarak motor kesme hızına kadar erişilmiş olması gerekmektedir.

Katalitik Dönüştürücü Bulunan Benzinli Araçların Ölçümlerinde: Birinci ölçüm araç rölantide, ikinci ölçüm araç yüksek rölantide yani gaza basılarak 2000 devir/dakika’nın üzerinde yapılması gerekmektedir.

Benzin ve LPG’li Araçların Ölçümlerinde: Ölçümlerin her iki yakıta göre yapılması gerekmektedir.

 

Egzoz Muayenesi Yaptıracakların Dikkat Etmesi Gerekenler

Yeni nesil araçların hemen hepsi egzoz emisyonlarının belirlenmesi için sensörlerle donatılmıştır. Ancak bu sensörler egzoz borusu emisyonlarını ölçmüyor sadece aracınızın emisyon değerlerini arttıran bir arıza için kontrol ediyor ve sürücüyü arıza ışığı yakarak bilgilendiriyor.

Aracınıza egzoz muayenesi yaptırmadan önce mutlaka kontrol ettirmeniz gereken bazı noktalar vardır.

Öncelikle egzoz sistemi ve onu ilgilendiren tüm bağlantıları kontrol ettirmelisiniz. Egzozda sızıntıya sebep olan çatlak veya delik olmadığından emin olun. Katalitik konvertörlü araçların konvertörlerinin sağlam olması gerekir. Eğer bir problem varsa mutlaka tamir ettirmeniz gerekmektedir.

Egzoz muayenesinden verimli sonuç alabilmeniz için aracın periyodik bakımlarını ihmal etmemelisiniz.

Bir araçta birden fazla sorun olduğunda (bir veya daha fazla kirlenmiş veya aşınmış buji, buji kabloları, aşınmış segmanlar ve supap gaydları) egzoz muayenesinden geçmesi zorlaşabilir. Örneğin, tek bir yanlış ateşleme hidrokarbon emisyonlarını çok fazla arttırabilir (normalin 10 katı!). Bujilerin ve gerekirse buji kablolarının değiştirilmesi hatalı ateşleme problemini ortadan kaldırır ve motorun emisyon değerlerini azaltmada önemli bir fark yaratır. Motor yağı yaktığı için araç hala uygun olmayabilir, fakat önceki durumundan daha temiz çalışacaktır. Ayrıca motor revizyon maliyeti de daha aza düşecektir.

 

Hangi Araçlar Egzoz Gazı Emisyon Ölçümünden Muaftır?

Motosikletler, mopedler, tarım ve orman traktörleri, 1979 model yılı ve öncesine ait dizel motorlu taşıtlar, elektrikli araçlar, hibrit sistemli araçlar, hidrojen yakıtlı araçlar egzoz muayenesinden muaftır.

 

2019 Egzoz Muayenesi Cezası Ne Kadar?

Çevre Kanunu kapsamında motorlu taşıt sahipleri egzoz emisyonlarının yönetmelikle belirlenen standartlara uygunluğunu belgelemek üzere egzoz emisyon ölçümü yaptırmak zorundadır. Çevre Kanunu’nun 20’nci maddesi kapsamında egzoz emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 1.546 TL, standartlara aykırı emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine ise 3.093 TL idari para cezası uygulanmaktadır. Ayrıca, emisyon kontrol sistemleri (katalitik dönüştürücü, partikül filtre vb.) çalışmayan veya devre dışı bırakılan taşıtlar için 1.546 TL idari para cezası uygulanmaktadır.

 

2019 Egzoz Muayene Ücreti Ne Kadar?

01/01/2019 tarihi itibari ile Egzoz Gazı Emisyon Ölçüm Bedeli K.D.V. dahil 65 TL olarak belirlenmiştir.

Bakanlık Payı: 42 TL

İstasyon Payı: 23 TL 

 

Başarısız Emisyon Testi

Bir araç emisyon testinde başarısız olduğunda, sürücüye araç emisyonlarının test sonuçlarını ve emisyon standartlarını aştığını gösteren bir çıktı verilir. Bu belge sayesinde, çok fazla HC ve / veya CO'nun testin başarısız olduğunu anlayabilirsiniz.

Hidrokarbon arızaları, yanmamış yakıtın egzozdan dışarı atıldığı anlamına gelir. En yaygın üç sebebi, ateşleme teklemesi, fakir karışım ve düşük sıkıştırma (tipik olarak arızalı egzoz valfi) içerir. Ateşleme teklemesi, aşınmış veya kirlenmiş buji, arızalı buji kablosu veya bobinden kaynaklanabilir. Fakir karışım, çok fazla hava olduğunda ve yeterli yakıt olmadığında ortaya çıkar. Bu nedenle vakum sızıntılarını, kirli enjektörleri veya yakıt dağıtım sistemini kontrol edin. Bunlara ek olarak, hidrokarbon arızalarına aşınmış supap gaydları, supap lastikleri veya supap oringlerinden kaynaklanan yağ yakması da neden olabilir.

Karbonmonoksit arızaları aşırı derecede zengin yakıt karışımını gösterir. Silindirler içerisinde havadan çok yakıtın olması, yakıtın yanması için gerekli oksijeni bulamamasına yol açar ki bu da CO emisyonlarının ortaya çıkmasına neden olur. Elektronik geri besleme olmayan eski motorlarda, şamandıra ve karbüratör ayarına yönelin. Şamandıra ayarı karbüratör üst kapağı dik durumda iken ve üzerinde conta varken şamandıranın en üst seviyesi ile conta arasındaki mesafe 30 +/- 0.25 mm. olmalıdır. Elektronik karbüratörlü veya yakıt enjeksiyonlu yeni araçlarda, sistem arızalı bir soğutucu veya oksijen sensörü nedeniyle kapalı döngüye girmeyebilir.

Hem HC hem de CO yüksek ise, aracın katalitik konvertörü veya hava pompası sorunu olabilir. Katalitik konvertörler hakkında daha fazla bilgi için P0420 katalitik konvertör arızası ve belirtileri için buraya tıklayın.

NOX (Azot oksit) arızaları genellikle EGR ile ilişkilidir. Çünkü EGR sistemi temel olarak azot oksitlerini azaltmaktan sorumludur. Ancak NOX emisyonları ayrıca arızalı bir üç yollu konvertör ya da açık döngüde kalan bir elektronik arızadan da kaynaklanabilir.

İyi durumda ve düzenli bakımları yapılmış her araç emisyon testlerinden başarı ile geçmelidir. Bazı durumlardan kaynaklı küçük sorunlar aracın emisyon testinden geçmesine engel olabilir.

Bir araç egzoz emisyon testine girmeden önce kısa mesafe sürülmüşse, motor veya konvertör yeterli sıcaklığa erişmez. Bu durum emisyon değerlerini etkiler ve başarısızlıkla sonuçlanabilir. Aşırı rölanti durumunda beklemekte motorun soğumasına ve emisyon değerlerini etkilemesine yol açabilir.

Kirli ve tıkalı hava filtresi de motorun hava beslemesini kısıtlayarak CO değerlerinin daha yüksek çıkmasına neden olur.

Aşınmış veya kirlenmiş bujiler ateşleme teklemesine yol açarak HC emisyon değerlerini yükseltebilir.

Kirlenmiş yağ. Özellikle bir araç soğuk havalarda çok fazla kısa mesafeli sürülmüşse karterdeki yağ benzinle bozulabilir. Bu buharlar PCV sistemini etkileyerek yüksek CO okumalarına neden olur.

Üretim hataları. Bazı araçların bazı modelleri daha kirletici olma eğilimindedir. Çünkü bu şekilde tasarlanmıştır. Sorun motorun tasarımından kaynaklanabilir. Bu tür sorunlar yalnızca fabrika teknik servislerinde bulunabilecek özel müdahaleler gerektirebilir.