ABS Sensörü Nedir? ABS Sensörü Arıza Belirtileri Nelerdir?

ABS Sensörü nedir? ABS sensörü arıza belirtileri nelerdir? ABS sensörü nasıl çalışır? Aktif ve Pasif tip ABS sensörleri.

ABS (Anti-lock Braking System / Kitlenmeyi Önleyen Fren Sistemi) modern otomobillerde yaygın olarak kullanılan, gelişmiş bir fren sistemidir. Bu sistemin doğru çalışabilmesi için dört tekerleğinde dönüş hızının takip edilmesi gerekir. Tekerleklerin dönüş hızı ise ABS sensörü tarafından ölçülür ve aracın Motor Kontrol Modülüne (ECM) iletilir. Bu bilgiler ani fren yapıldığında aracın frenlerinin kilitlenmesini önlemek için ABS beyni tarafından kullanılır. Frene basıldığında tekerleklerden biri diğerlerinden yavaş dönüyorsa, bu durum aracın dengesini bozar ve kaymasına neden olur. Bu durumda ABS sistemi devreye girer ve kilitlenen tekerleğe müdahale ederek sürücünün direksiyon ve fren kontrolünü sağlamasına yardımcı olur. ABS sensörü ayrıca "Tekerlek Hız Sensörü" ve "ABS Fren Sensörü" olarak da adlandırılır. Çoğu modern araçta, araç güvenliğini sağlamak için ESP / VSC, ASR gibi sensörlerle etkileşime giren ABS sensörleri kullanılır.

Fren sisteminin tipine bağlı olarak, araçlarda bir veya dört adede kadar ABS sensörü bulunabilir.

ABS Sensörü Nasıl Çalışır?

ABS sensörleri pasif ve aktif olmak üzere iki farklı tipte sınıflandırılır.

Pasif Tip ABS Sensörleri

Pasif sensörler için dişli bir çark gereklidir. Aktif sensörlere göre daha büyük ve daha az hassas yapıdadır. Tekerlek belli bir hıza ulaştığında çalışmaya başlar. Ancak tasarımın basitliği sayesinde kontrolleri daha kolaydır ve genelde daha sağlamdırlar. Ayrıca ters yönde çalışamazlar. Bu nedenle hareket yönünü belirleyemezler.

Pasif sensörler genellikle dişli bir çark, manyetik bir çekirdeğin üzerine bakır tel sarılmış bir bobin ve sabit bir mıknatıstan oluşur. Dişli çark doğrudan tekerlek göbeğine monte edilir ve tekerlekle birlikte döndükçe manyetik alanı değiştirir. Bobinin içindeki kutup pimi mıknatısa bağlanır. Bu manyetik alan, bobinde ölçülebilen alternatif bir voltaj sinyali oluşturur. Tekerleğin dönüş hızına göre voltaj sinyali yükselir veya alçalır. Bu sinyal daha sonra dijital bir sinyale dönüştürülür ve ABS Kontrol Modülüne gönderilir. Bu sayede tüm tekerleklerin dönüş hızı, araç hızı ve kilometre bilgileri gibi gerekli hesaplamalar yapılabilir.

Aktif Tip ABS Sensörleri

Aktif tip sensörlerin çalışması için ise bir dış enerji kaynağı gereklidir. Kendi içinde iki gruba ayrılır.

Hall Tipi Sensörler: Manyetik alanlardaki ayarlamalara tepki verir ve bir dalga sinyali olarak kontrol ünitesine voltaj farkını iletir. Manyetik alanların temassız tespitinin kullanılması ile çalışmaları için dönmeleri gerekmez. Bu çok düşük hızlarda bile güvenilir oldukları anlamına gelir.

Magneto Dirençli (AMR) Sensörler: ABS sensörlerinin en gelişmiş tipidir ama aynı zamanda en pahalı olanıdır. Tekerleklerin dönüş yönünü tespit etme özelliklerine sahiplerdir ve diğer değişkenlere göre daha güvenilir bir sinyal iletimi yaparlar. Manyetik enkoderin üzerine monte edilen ABS sensörü ile çapraz yönde manyetik alanı ölçebilir, bu da hız ve dönüş yönünün daha verimli ve hassas bir şekilde belirlenebileceği anlamına gelir.

Aktif sensörler çok daha hassastır. 0.06 mil/saatten daha düşük hızları tespit edebilirler. Araç tekerleklerinin çekiş kaybını önleyen TCS sistemleri (Traction Control System / Çekiş Kontrol Sistemi - Antipatinaj Sistemi) için hayati öneme sahiptirler. Aktif sensörler, Darbe Genişlik Modülasyonunu (Pulse Width Modulation / PWM) kullanarak dijital bir sinyal oluştururlar ve ECM'ye iletirler.

ABS Sensörü Nereye Monte Edilir?

Tipik olarak ABS sensörü, her bir tekerleğin göbeğinde/ rotorunda yer alır. Arkadan itişli bazı araçlarda diferansiyele monte edilir.

 

ABS Sensörü Arıza Belirtileri

Fren balatası tozlarına, yoldaki kalıntılara ve kirliliklere maruz kalmak ABS sensörünün arızalanmasına neden olabilir. Sensörleri kullanım kılavuzlarında belirtilen aralıklarla temizlemek ve kontrol etmek, optimum performans için hayati öneme sahiptir.

Arızalı bir ABS sensörünün temel göstergelerinden biri, gösterge panelindeki ABS lambasının yanmasıdır. Ayrıca kaygan yol koşullarında sürüş yaparken çekişlerde önemli bir kayıp meydana gelebilir. Bu durumda suçlu her zaman ABS sensörü olmayabilir. Kablo veya soketlerde ECM'ye gerekli sinyalleri göndermede başarısız olabilir. Bu nedenle sensörü değiştirmeden önce ilgili bileşenleri kontrol etmek ve arızaya neden olan parçayı değiştirmek en doğru olanıdır.

• - Gösterge panelinde ABS, fren veya ESP uyarı ışıklarından birinin yanması,
• - Aracın fren mesafesinin uzaması,
• - ABS sensörü hatalı bir sinyal gönderirse, ECM aracın kaydığını düşünebilir ve frene basıldığında pompalama yaşanabilir,
• - Islak ve kaygan yollarda aracın kayması veya savrulması,
• - Frene basıldığında aracın bir yana çekmesi,
• - OBD sisteminde hafızaya kaydedilen arıza kodu,
• - Cruise Control (Hız Sabitleyici) devre dışı kalması.