Diferansiyel Nedir? Diferansiyel Arıza Belirtileri

Diferansiyel nedir ve ne işe yarar? Diferansiyel arıza belirtileri nelerdir? Diferansiyel çeşitleri ve parçaları nelerdir?

Diferansiyel Nedir?

Ön ve / veya arka aks düzeneğinin bir parçası olarak, diferansiyel aracınızın dönüşlerinde önemli bir rol oynar. Dönüş sırasında araç tekerlekleri farklı bir mesafe kateder ve farklı hızlarda döner. Dönüş açısına göre iç tekerlekler dış tekerleklere oranla daha az mesafe kateder. Otomobil virajı alırken dairesel bir yay çizer. Dış tekerlekler daha geniş bir yay çizeceğinden daha hızlı dönmek zorundadır. Diferansiyel bu noktada devreye girerek tekerleklerin farklı hızlarda dönmesini sağlar ve bu sayede stabilite sağlanır. Eğer diferansiyel olmasaydı tüm tekerlekler aynı hızda dönecek, aracın dönüşü zorlaşacak hatta şasi ya da aks kırılacaktı. Diferansiyel bu durumu kontrol eden ve tekerleklere duruma göre güç ileten mekanik dişli sistemidir.

Diferansiyel Çeşitleri

Açık Diferansiyel

Açık diferansiyel, otomobillerde yaygın olarak kullanılan en eski diferansiyel çeşididir. Motor torku her iki tekere eşit olarak iletilir. Yani her iki tekerinde çekiş gücü aynıdır. Virajlarda tekerleklerin farklı dönüş hızlarına izin verir. Tasarımındaki tek kusur, tekerleklerden biri kaymaya ve patinaj yapmaya başladığında tüm gücü en az çekiş sağlayan tekerleğe iletmesidir. Örneğin araç çamura saplandığında, motor gücü kuru zeminde kalan tekerleğe değil boşa çıkan tekerleğe aktarılır. Tüm motor gücü en az çekiş gücü sağlayan tekerleğe gönderilir.

Kilitli Diferansiyel

Bu tip diferansiyelde motor gücü her tekerleğe eşit olarak iletilir ve tekerleklerin dönüş hızları birbirine eşitlenir. Zorlu arazi koşullarında, araç çamura, kuma veya kara saplandığında patinaj yapmasını engelleyerek çekişin tekrar kazanılmasını sağlar. Genellikle pikaplarda ve bazı arazi araçlarında kullanılır.

Sınırlı-Kaymalı Diferansiyel

Sınırlı-kaymalı diferansiyel de açık diferansiyele benzer ancak entegre bir kavrama sistemi kullanır. Tekerleklerden biri çekiş gücünü kaybettiğinde, kavrama sistemi sağ ve sol aks millerini birbirine kilitler. Bu sayede her iki tekerleğinde devir hızları eşitlenir. Tekerleklerden biri patinaj yapacak olsa bile diğer tekerlek gücünü kaybetmez ve aracın hareket etmesi sağlanır. Drag yarışçıları ve ağır yük çeken yüksek performanslı araçlarda tercih edilir.

 

Tork-Vektörleme Diferansiyel

Tork-Vektörleme Diferansiyel teknolojinin en yenisi ve en üstünüdür. Tork vektörü, direksiyon sisteminden, gaz kelebeği konumundan, yol yüzeyinden ve daha fazlasından veri elde etmek için karmaşık bir sensör teknolojisi kullanır. Elde ettiği verilere göre her tekerleğin dönüş hızını ve kuvvetini ayarlar. Bu sayede özellikle virajlarda maksimum performans sağlar ve aracın çekiş gücünü önemli ölçüde artırır.

Diferansiyel Arıza Belirtileri

Modern araçlar mekanik parçaların yağlanması için çeşitli sıvılar kullanır. Bileşenlerin çoğu metalden yapıldığı için sürtünme nedeniyle aşırı ısınma meydana gelir. Aşırı ısınmayı ve parçaların aşınmasını önlemek için periyodik olarak yağlanmaları gerekir. Düzenli yağ kontrolleri yapılmazsa, mekanik parçalar yağsız kalırsa veya yağ kirlenerek özelliğini kaybederse bileşenler ciddi şekilde hasar görebilir.

Arızalı bir diferansiyelin en belirgin semptomlarından birisi uğultudur. Dişliler dönmeye başladığında şanzıman veya diferansiyelden uğultu sesi gelmeye başlar. Aracın hızı artıkça sesin şiddeti de artar. Bu durum genellikle dişlilerin yağsız kalmasından kaynaklanır. Ya da yağ kirlenerek yağlama özelliğini kaybetmiştir. Ciddi bir hasara yol açmamak için diferansiyel ve şanzıman en kısa sürede kontrol edilmelidir.

Bir başka önemli semptom ise sürüş sırasında ortaya çıkan titreşimlerdir. Aracın hızına göre titreşimler de artar veya azalır.

Diferansiyelin yağı bozulduğunda kalınlaşır ve dişlilerin zorlanmasından dolayı ortaya yanık yağ kokusu çıkmaya başlar. Bu durum iç dişlilerin veya diğer bileşenlerin fazla zorlanmadan dolayı hasar görmesine neden olabilir. Güçlü bir yanık kokusu alıyorsanız aracınızı bir an önce tamirciye gösterin.

• Araç hareket ettiğinde duyulan sürtünme, uğultu ve ötme sesi. Aracın hızı artıkça sesin şiddeti de artar. Bazen uğultu sesi belli aralıklarla da gelebilir.
• Yol tutuş özelliğinin kaybolması ve virajlarda aracın kontrolünün zorlaşması.
• Aracın hızı ile birlikte artan titreşimler.
• Araç hareket halinde iken duyulan yağ yanık kokuları.
• Lastiklerde düzensiz aşınmalar.
• Ayna ve mahruti arasındaki fazla boşluk nedeni ile aracın ilk hareketinde gelen vuruntu sesi.
• Araç altında görülen motor yağına benzer yağ kaçakları.

Diferansiyel Hangi Parçalardan Oluşur?

• Diferansiyel dişli kutusu ve muhafazası
• Yağ doldurma tapası
• Ayna dişlisi
• Pinyon dişlisi
• 2 tane aks dişlisi
• 2 veya 4 tane istavroz dişlisi