Avans Ayarı Nedir? Avans Ayarı Nasıl Yapılır?

Avans ayarı nedir? Avans ayarı nasıl yapılır? Avans ayarı bozulursa ne olur? Avans ayarı neden bozulur? Ateşleme zamanlaması nedir?

Avans Ayarı Nedir?

İçten yanmalı ve dört zamanlı motorlarda yakıt buji yardımıyla yakılır. Bujinin ağzında devamlı olarak hazır halde bekleyen yüksek voltaj bulunur ve bu voltaj kıvılcım üretir. Bu kıvılcım sayesinde sıkışmış durumda olan hava yakıt karışımı ateşlenir ve bunun sonucu olarak yanma oluşur. Yanma sonucunda meydana gelen ısı enerjisi sayesinde piston aşağı doğru itilir. Bu durum aracın güç kazanmasını ve ilerlemesini sağlar. Bujinin hava yakıt karışımını ateşlemesi için sıkıştırma oranının en yüksek olduğu zamanda gerçekleşmesi gerekir. Buna en ideal avans ayarı denir.

Motorun çalışma hızını ve verimliliğini etkileyen avans ayarı, aracınızın en üst seviyede performans göstermesi için doğru ayarda olmalıdır. Avans ayarı düzgün yapılmış motorlarda, hava/yakıt karışımının tamamı yanar ve en verimli yanma olayı gerçekleşir.

Avans ayarı, pistonun sıkıştırma esnasında üst ölü noktaya (TDC) ulaşmadan birkaç derece önce bujinin ateşlenmesini ve yanma olayının gerçekleşmesini ifade eder. Başka bir deyişle avans ayarı, ateşleme sistemindeki bujiler tarafından üretilen kıvılcımın ayarlanmasıdır. Buna ateşleme zamanlaması da denir. Piston üst ölü noktaya gelmeden veya aşağı inerken ateşleme gerçekleşirse, hava/yakıt karışımını sıkıştırırken oluşan basınç dağılır ve zayıf bir yanma olayı gerçekleşir. Bu da motorun performans kayıpları ve daha az güç üretmesi ile sonuçlanır. Doğru yapılmış avans ayarı, motorun verimli bir şekilde maksimum güç üretmesini sağlar.

 

Avans Ayarı Nasıl Yapılır?

Avans ayarının motor çalışırken yapılması en uygun olanıdır. Bu ayar avans tabancası yardımıyla yapılır. Çok fazla tercih edilmese de diğer bir teknik motorun dinlenmesi ile yapılır. Krank kasnağı, eksantrik kapağı ve buji tabancası ile yapılsa da, kişinin bu ayarı kendi uğraşları ile yapması mümkün değildir. Benzinli ve dizel araçlarda farklı, enjeksiyonlu ve karbüratörlü araçlarda farklıdır. Avans ayarlarını servis ve motor ustaları dışında ki yerlere yaptırmamak en doğrusudur.

Başlangıç avans ayarı aşağıdaki gibi yapılır;

Motor çalışma sıcaklığına ulaşana kadar çalıştırılır. Platin ayarı ve rölanti devir ayarı yapılır. Distribütördeki vakum avans bağlantısı sökülür. Motorun hava almaması için sökülen bağlantının ucu bir bant ile kapatılır. Avans tabancasının mavi ucu birinci silindirin bujisine, kırmızı ucu akünün “+” , siyah ucu “-“ kutup başına bağlanır.

Krank kasnağı veya volan üzerindeki başlangıç avans işareti katalog değerine göre tespit edilir ve tebeşir veya beyaz boya ile işaretlenir. Motor rölanti devrinde çalıştırılır. Rölanti devrinin yüksek olmamasına özellikle dikkat edilir.

Avans tabancasının ışığı, avans işaretine tutulur. Avans tabancasının ışığı yandığı an, avans işaretleri, birbirini karşılamalıdır. Karşılamadığı takdirde, tespit cıvatası gevşetilerek distribütör gövdesi çevrilmek suretiyle avans işaretlerinin birbirini karşılaması sağlanır. Avans miktarını azaltmak için distribütör gövdesi mil dönüş yönüne, çoğaltmak için mil dönüş yönünün tersine yavaş yavaş döndürülür.

Tespit vidası sıkıldıktan sonra avans ayarı son kez kontrol edilir. Bu kontrol için motora aniden gaz verilerek devri yükseltilir ve rölanti devrine düşmesi beklenir. Motor rölanti devrine düştüğünde avans tabancası ile avans işaretlerinin karşılaşıp karşılaşmadığına bakılır, işaretler birbirini karşılıyor ise avans ayarı normal demektir. Distribütör vakum avans borusu yerine takılır.

 

Avans Ayarının Bozulma Nedenleri

Motorun kaliteli ve sağlıklı bir şekilde iş görmesi birbiri ile entegre olmuş parçaların uyumlu bir şekilde çalışmasından meydana gelir. Buna bağlı olarak ateşleme sistemi için de aynı şeyi söyleyebiliriz. Ateşleme sisteminde bulunan bir parçanın hasar görmesi ya da bozulmuş olan parçanın yenisi ile değiştirilmesi avans ayarlarının bozulmasına neden olur. Aracın avans ayarının bozulması sonucu yakıt sarfiyatı fazlalaşır ve araç güç kaybı yaşar.

 

Avans Ayarı Bozulursa Ne Olur?

Aracın avans ayarının bozulması sonucu hava/yakıt karışımı, bujiler tarafından tam randımanlı olarak ateşlenemez. Bunun sonucu olarak aracın çalışmasını etkileyen bir takım olumsuz sonuçlar ortaya çıkar. Avans ayarının bozulması sonucu aşağıda ki belirtiler ortaya çıkar;

• • Yakıt tüketiminde artış,
• • Ateşlemenin tam ve doğru zamanda olmaması nedeniyle araçta performans kaybı,
• • Aracın kalkışında ve ivmelenmesinde güç eksikliği,
• • Yüksek hızlara çıkamama,
• • Ateşleme bobini, buji ve vb. ateşleme sistemi parçalarının zarar görmesi,
• • Benzin ve dizel yakıt pompasının daha fazla çalışarak arızalanması,
• • Fakir karışım nedeniyle debimetre/akışmetrenin zarar görmesi,
• • Yakıt sistemi parçalarının arızalanması,
• • Ateşleme sisteminin tamamen iptal olması. (Bu en kötü olasılıktır ve rektifiye ile sonuçlanır)