Rodaj Nedir? Rodaj (Motor Açma) Nasıl Yapılır?
Rodaj nedir? Rodaj nasıl yapılır? Motor açma nedir ve nasıl yapılır? Rodaj süresi nedir?
"Rodaj" kelimesi dilimize Fransızca "Rodage" kelimesinden geçmiş olup türkçesi "Alıştırma" anlamına gelir. Otomotiv sektöründe yeni bir motorun parçalarının birbiri ile uyum içinde çalışabilmesi için yapılan alıştırma sürecidir. Halk arasında genellikle "motor açma" olarak kullanılır.
Yeni otomobilinizin motoruna davranış şekliniz, uzun vadeli performansını, verimliliğini ve ömrünü doğrudan etkileyecektir. Motorun düzgün şekilde alıştırılmaması, sürüş esnasında ciddi olumsuz etkilere neden olabilir.
Rodaj, otomobil endüstrisinde ciddi tartışma konusu olmuştur. Yeni otomobile rodaj yapılmalı mı? yoksa yapılmamalı mı? Teknolojideki gelişmelerle birlikte giderek daha fazla insan bunun artık gerekli olmadığını iddia ediyor olsa da BMW gibi üreticiler motora rodaj yapılmasını kesinlikle öneriyor.
Örneğin M4, kullanıcı kitapçığında ilk 2000 km için motor devrini 5500 RPM' ve saatte 170 km/s hız ile sınırlamıştır. Ayrıca dip gaz yapmayı ve turbo kullanımını kısıtlamıştır. Öneriler 2000 km'den sonra da devam etmektedir. 2000-5000 km arası motor devrinin kademeli olarak yükseltilmesi gerektiğini fakat 220 km/s hızı geçmemek gerektiğini ve sabit hızlardan kaçınılması gerektiğini yazıyor.
Rodaj (motor açmak) tartışmalı bir konu olsa da, birçok otomotiv üreticisinin bu konudaki görüşlerinin arkasındayız. Sonuçta, motorunuzu yapan bir şirketten daha iyi kim bilebilir? Çoğu otomotiv üreticisinin rodaj yapılmasını istemesinin geçerli ve iyi nedenleri vardır. Fabrikada temel seviyede motor çalıştırılmıştır, ancak bu yine de yeterli kabul edilmez. Yeni bir motorun, hareketli parçalarının normal çalışma koşullarına ulaşmadan önce bir rodaj sürecine ihtiyacı vardır. Bu koşullar motorun rodaj süresine göre belirlenir. Rodaj, piston segmanlarının yerleştirilmesini, yatakların ve silindirlerin eşit şekilde aşınmasını sağlar. Şanzıman, debriyaj, lastikler ve frenlerde bu süreçten yararlanır. Rodaj, sadece sıfır araçlar için değil, rektefiye yapılmış motorlar için de gerekliliktir.
Rodaj (Motor Açma) Nasıl Yapılır?
- - 2500 km'lik bir rodaj süreci idealdir. Bu süreçten sonra istediğiniz kadar basabilirsiniz. Birçok modern araç üreticisi bu süreyi 1000 km'ye kadar kısaltmıştır.
- - Motoru çalıştırdıktan sonra 30 saniye ile 1 dakika arası motoru ısıtın.
- - Ani hızlanmalardan ve ani frenlerden kaçının.
- - Vitesleri çok erken veya çok geç değiştirerek motoru yormayın.
- - Benzinli bir motorun ilk 1000 km'lik süreçte 2500 deviri geçmesine izin vermeyin. 1000-1500 km arası 3000 devre kadar çıkabilirsiniz. 1500-2500 km arası ise kademeli olarak deviri yükseltebilirsiniz.
- - Dizel bir motoru ise ilk 1000 km'lik süreçte yaklaşık 2200 devir ile sınırlayın. 1000-1500 km arası deviri 2500-2800 RPM'ye kadar yükseltebilirsiniz. 1500-2500 km arası ise kademeli olarak deviri yükseltebilirsiniz.
- - Uzun yolculuklar ve aşırı dur-kalk yapılan trafiklerde harcanan zaman rodaj sürecini olumsuz etkiler. Rodajın amacı, motoru çeşitli RPM'lere tabi tutmaktır. Bu nedenle sürüş tarzınızı değiştirmeli ve çeşitli koşullar altında aracı sürmelisiniz. Bir başka deyişle, araç sürekli sabit devirde kullanılmamalı, küçük farklarla da olsa değiştirilmelidir. Sürüş esnasında hızı sabit tutmayın. Hızı alçaltın, yükseltin fakat asla çok yüksek hızlara çıkmayın. Çok yüksek hızlar, piston ve silindir gibi parçaların sürtünmesini artırır. Parçalar henüz uyum sağlamadığı için motor yağı henüz her noktaya ulaşmamış olabilir. Bu da parçaların hızlı aşınmasına neden olur.
- - Motor yağını ilk 1000 km'den sonra değiştirmeniz gerekir. Tüm yeni motorlarda olduğu gibi bazı metal parçaların motor yağına karıştığını göreceksiniz. Bu noktada üretici firmanın tavsiyelerine kulak verebilirsiniz. Bazı üreticiler ve uzmanlar 100-200 km. arasında ilk motor yağını değiştirmenizi ardından 1000 km'de tekrar değiştirmenizi önerir.
- - İlk 10.000 km'de sentetik yağ kullanmayın. Sentetik yağların özellikleri, rodaj sürecini yavaşlatır.
- - Yağ ve soğutma sıvısı seviyelerini, en az haftada bir kez kontrol edin. Motor yeni olduğundan ne kadar yağ kullanacağını bilemezsiniz.
Bu basit adımları uygulayarak motorunuzun maksimum performans ve dayanıklılığa ulaşmasına yardımcı olursunuz. Tüm bunlar, motor gücünü, yakıt ekonomisini ve motor ömrünü en üst düzeye çıkaracaktır. Birçok yeni araba, kötü bir rodaj sürecinden kaynaklanacak hasarlardan en az etkilenecek şekilde tasarlanmıştır. Ancak bu araçlar dahi iyi bir rodaj sürecinin avantajlarından yararlanır.
