Adaptif Hız Sabitleyici Nedir? Adaptif Cruise Control Nasıl Çalışır?

Adaptif Hız Sabitleyici nedir ? Adaptif Cruise Control (ACC) nasıl çalışır? Uyarlanabilir Hız Sabitleyici çeşitleri nelerdir? Adaptif Hız Sabitleyicinin avantajları ve tarihçesi.

Yoğun trafikte araç kullanmak ve öndeki araç ile takip mesafesini korumak yüksek düzeyde konsantrasyon gerektirir. Adaptif Hız Sabitleyici (ACC), araç hızını otomatik olarak kontrol ederek öndeki araç ile önceden tanımlanmış takip mesafesini korur ve sürücünün stresini azaltır. Sonuç olarak sürücü hem trafiğe daha iyi konsantre olur hem de konforun tadını çıkarır.

Adaptif Hız Sabitleyici aynı zamanda Uyarlanabilir Hız Sabitleyici, Aktif Hız Sabitleyici, Akıllı Hız Sabitleyici, Dinamik Hız Sabitleyici, Otomatik Hız Sabitleyici ve Radar Hız Sabitleyici olarak da adlandırılır. Otomotiv üreticileri sistemi daha iyi pazarlamak için farklı adlar verebilir. Ancak hepsinin çalışma mantığı hemen hemen aynıdır.

ACC sistemi, bir arabanın yoldaki diğer araç ve nesnelere ne kadar yakın olduğunu tespit edebilmek için kameralar, lazerler ve radar sensörü gibi araçların içine yerleştirilmiş duyusal teknolojiyle çalışır. Bu nedenle ACC, gelecekteki otomobil zekasının temelidir.

Bu duyusal teknolojiler, aracın olası çarpışmaları algılamasına ve sürücüyü uyarmasına olanak tanır. Çarpışma riski olduğunda, gösterge panelinde veya özel bir ekranda kırmızı ışıklar yanıp sönmeye başlar ve "şimdi frene basın!" ikaz lambası ile sürücünün yavaşlamasına yardımcı olur. Bununla birlikte sesli bir uyarı da olabilir.

 

Adaptif Hız Sabitleyici Nasıl Çalışır?

Tıpkı hız sabitleyici de (cruise control) olduğu gibi sürücü maksimum hızı ayarlar. Ardından, ön tampon altında veya panjur içinde bulunan bir radar sensörü trafiği izler. Araç, bir şeritte trafiğe kitlenir. Sürücü makul ölçülerde takip mesafesini ayarlar. Yol açık olduğu sürece, sürücü tarafından ayarlanan hız korunur. Sistem, menzilinde daha düşük hızda giden bir aracı tespit ederse gazı keser ve fren sistemini aktif olarak devreye alarak hızı nazikçe azaltır. Öndeki araç hızlanırsa veya şerit değiştirirse, sürücünün ayarlamış olduğu hıza araç otomatik olarak yeniden hızlandırılır. Gelişmiş sistemler, virajlarda yavaşlamak ve otoyol hız sınırı değişirse hızı düşürmek için aracın navigasyon sistemini kullanır.

Standart bir ACC, yaklaşık 30 km/sa hızdan itibaren etkinleştirilebilir. Bazı araçlarda daha düşük kilometrelerde de etkin durumdadır. Çok düşük hızlarda bile öndeki araçla ayarlanan mesafeyi koruyabilir ve tamamen durma noktasına kadar yavaşlayabilir. Araçta otomatik şanzıman varsa ve trafikte kısa bir süre beklenmişse, ACC aracı yeniden hareket ettirebilir. Uzun süreli beklemelerde, ACC moduna dönmek için sürücünün gaz pedalına kısa bir süre basarak yeniden etkinleştirmesi gerekir. Bu şekilde ACC stop & go (dur/kalk), yoğun trafikte ve trafik sıkışıklığında bile sürücüyü destekler.

ACC bir konfor ve kolaylık sistemi olduğu için, fren müdahaleleri ve araç hızlanması sadece belirli sınırlar dahilinde gerçekleşir. ACC açıkken bile, hızı ve öndeki araçla olan mesafeyi izlemek sürücünün sorumluluğundadır.

Subaru stereoskopik kameralara dayalı bir optik sistem kullanırken, bazı araçlar bir lazer kullanır. ACC sistemi gece gündüz çalışır, ancak yetenekleri şiddetli yağmur, sis veya kar nedeniyle engellenebilir. Tünellerden geçmek gibi çevresel faktörler de sistemin düzgün çalışmasını engelleyebilir.

ACC, yakın geleceğin sürücüsüz arabalarının çok önemli bir parçasıdır. Otonom sürüş yapan bir arabada, ACC'nin hem öndeki arabayı izlemesi hem de şerit değiştirirken yandaki aracı takip etmesi gerekir.

 

Adaptif Hız Sabitleyici Nasıl Ayarlanır?

ACC sisteminin ayarlanması hız sabitleyici (cruise control) ile aynıdır. Sürücü ACC'yi açar, istenen hıza ulaştığında "Set" düğmesine basar. Hızı artırmak veya eksiltmek için "+" veya "-" düğmelerini kullanır. Hız sabitleyiciye ek olarak, sürücü öndeki araç ile takip mesafesini ayarlayabilir. Bir düğme vasıtası ile kısa, orta ve uzun takip mesafeleri arasında geçiş yapabilir. Mercedes Benz gibi otomobil üreticileri, iki araç simgesi arasında mesafe çubuğu gösterir ve takip mesafesini metre olarak ayarlamanıza izin verir.

İlk kez ACC sistemi olan bir araç kullanıyorsanız, takip mesafesini en uzun değere ayarlamanız önerilir.

 

ACC Sisteminin Avantajları

• - Yoğun trafiklerde ve uzun yolculuklarda konforlu bir sürüş sağlar.
• - Sürücünün takip mesafesini korur ve güvenli bir sürüş sağlar.
• - %10'a kadar daha düşük yakıt tüketimi sağlar.
• - Arkadan çarpma riskini azaltır.
• - Sürücü yola daha iyi konsantre olur.

 

ACC Sisteminin Tarihçesi

Adaptif Hız Sabitleyicinin ilk versiyonu 1992 yılında Japonya'da Mitsubishi tarafından tanıtıldı. "Debonair" ismi verilen ve günümüz ACC'lerin öncüsü olan bu sistem yaklaşan nesneleri tespit ederek, sürücüyü uyaracak şekilde programlanmıştı. Ancak hızı kesmek ve frene basmak sürücünün işiydi.

1995 yılında Mitsubishi "Diamente" adını verdiği, "Mesafe Kontrol İzleme" yeteneğine sahip yükseltilmiş bir teknoloji ile yeniden gündeme geldi. Lazerle çalışan bu sistem, gazı düşürerek veya kontrol ederek sürücünün hızını ayarlayabiliyordu. Ancak sürücü hala frenlerden sorumluydu.

2000'li yılların başından itibaren Ford, BMW, Mercedes, Cadillac, Volkswagen, Infinity, Hyundai, Toyota ve Audi gibi otomobil endüstrisindeki büyük isimler araçlarında Adaptif Hız Sabitleyici versiyonlarını yarattılar. Bu sistemler, otomatik frenleme ve hız kontrolüne sahip teknoloji ile donatılmıştır.

 

Adaptif Hız Sabitleyici Çeşitleri

Radar Tabanlı Sistemler

Bu sistemler, aracın çevresindeki plastik bantların üzerine yerleştirilmiş radar sensörler ile çalışır. Birlikte çalışan bu sensörler, aracın çevresindeki nesneleri algılamak ve yakınlığını tespit etmek için kullanılır. Bu sensörler, aracın modeline ve tasarımına göre farklılık gösterebilir.

Lazer Tabanlı Sistemler

Bu tip ACC sistemi, tipik olarak aracın ızgarasına yerleştirilmiş büyük bir kara kutu ile çalışır. Nesnelerin aracınıza yakınlığını tespit etmek için lazer teknolojisini kullanır. Yağışlı havalarda ve olumsuz hava koşullarında iyi çalışmaz.

Binoküler Bilgisayarlı Görme Sistemleri (Optik)

2013 yılında kullanıma sunulan nispeten yeni bir ACC sistemidir. Öne bakan nesneleri algılamak için aracın dikiz aynasının arkasına yerleştirilen küçük kameralar kullanır.

Asistan Sistemler

Asistan sistemler, müşterilerin birlikte satın alabileceği radar tabanlı eklentilerdir. Bu çarpışma öncesi sistemler şerit kontrolü, fren yardımı, hız sabitleyici, köşeler gibi nesnelere yakınlık uyarıları ve direksiyon kontrolü sunabilir.

Çoklu Sensör Sistemleri

Adaptif hız sabitleyici sistemler, bazen bir aracın çalışmasına yardımcı olmak için birden fazla sensör türü içerebilir. Çoklu sensör sistemlerinde, sürücüye gelişmiş bilgiler sağlamak için birkaç farklı sensör türü kullanılır. Bu sensörler, bir aracın coğrafi ortamı ve diğer arabalara yakınlığı hakkında bilgi toplamak için GPS veri ekipmanı veya kameralar içerebilir.

Tahmine Dayalı Sistemler

Tahmin sistemleri, yakındaki araçların hareketlerini tahmin etmek için duyusal verileri kullanan bir ACC çeşididir. Örneğin, yolcu güvenliğini sağlamak için, aniden şerit değiştiren bir araca yaklaştığınızda aracınız yavaşlatılır.