Oksijen Sensörü Arıza Belirtileri ve Sebepleri

Oksijen sensörü arızası nasıl anlaşılır? O2 sensörü arıza belirtileri nelerdir? Oksijen sensörü neden bozulur? Oksijen sensörleri kaç bin km de değiştirilir?

Oksijen (O2) sensörleri, motordan çıkan egzoz gazlarındaki oksijen miktarını (veya yanıcı maddelerin konsantrasyonunu) ölçer. Bu bilgi, Güç Aktarma Sistemi Kontrol Modülü (PCM) tarafından, motorunuz için gerçek zamanlı olarak doğru hava-yakıt oranını belirlemek için kullanılır. Örneğin, silindirlerde yakıttan daha fazla hava varsa, bu zayıf bir yanmanın gerçekleşmesine neden olur. Böyle bir yanmadan çıkan egzoz gazlarının içinde daha fazla oksijen olacaktır. Oksijen sensörü bunu algıladığında ve verileri motor kontrol modülüne ilettiğinde, bilgisayar yakıt enjektörlerinin zamanlaması ve motorun çalışması için uygun ayarlamaları yapacaktır. Bu sayede motordaki hava ve yakıt karışımı en iyi yanma oranına sahip olacaktır.

Modern araçların egzoz sisteminde, katalitik konvertörden önce (yukarı akış) ve katalitik konvertörden sonra (aşağı akış) olmak üzere iki veya daha fazla oksijen sensörü bulunur. Eski araçların çoğunun O2 sensörü bir veya iki kablodan oluşur. Son model araçlarda kullanılan O2 sensörleri ise 4 kabloludur. Kablolardan ikisi sensörün sinyal devresi, diğer ikisi ise sensörün ısıtıcı devresi içindir. Araç ilk çalıştırıldığında, PCM ısıtıcı devresini açarak sensörün daha hızlı çalışma sıcaklığına geririlmesini sağlar.

Günümüzde kullanılan iki ana tip O2 sensörü vardır: Zirkonya ve Geniş Bant. Zirkonya seramik O2 sensörü, yalnızca belirli bir aralıktaki hava-yakıt karışımına zengin veya fakir olarak tepki verebilir. Geniş bantlı O2 sensörü ise, sistemi daha hassas izlemek için çok daha geniş bir aralıkta tam karışımı algılayabilir.

Oksijen Sensörü Arıza Belirtileri Nelerdir?

Aşağıdaki işaretler, aracınızın O2 sensörlerinden birinin artık görevini yapmadığının yaygın belirtileridir. Unutmayın ki, birçok arıza, O2 sensörü ile aynı belirtileri gösterebilir. Sensörü değiştirmeden önce kapsamlı bir teşhis yapmanız önemlidir.

 

Motor Arıza Işığı

İlk savunma hattı motor arıza ışığıdır. Hatalı veya arızalı bir oksijen sensörünüz varsa, motor arıza ışığı yanacaktır. PCM, O2 sensörlerinin ve ısıtıcı devrelerinin çalışmasını izler. Cihaz, O2 sensörlerinden herhangi birinde bir sorun tespit ederse, motor arıza ışığını yakar ve hafızasında ilgili bir arıza kodu saklar. Örneğin, P0172 veya P0141 arıza kodları gibi...

 

Motor Performans Sorunları

PCM, motorun hava-yakıt karışımını hesaplarken O2 sensörlerinden gelen sinyalleri kullanır. Bu nedenle, hatalı bir O2 sensörü, PCM'nin motora yanlış miktarda yakıt vermesine neden olarak hatalı ateşleme, tekleme ve stop etme gibi sorunlara neden olabilir.

 

Yakıt Tüketiminde Artış

Hatalı çalışan veya tamamen arızalı bir O2 sensörü, aşırı zengin bir hava-yakıt karışımına ve artan yakıt tüketimine neden olabilir. Yanmamış yakıt ayrıca katalitik konvertörün aşırı ısınmasına ve arızalanmasına neden olabilir.

 

Başarısız Emisyon Testi

Emisyon testinin başarısız olması, çoğu zaman arızalı O2 sensöründen kaynaklanır. Aracınızın egzoz sisteminde çürük yumurta benzeri bir koku farkedebilirsiniz. Arızalı bir sensör, hem sizi hem de çevrenizi karbonmonoksit gazlarına maruz bırakabilir.

 

Oksijen Sensörleri Neden Bozulur?

Aracınız 15 yaşından küçükse O2 sensörleri 100-150 bin kilometre kadar dayanabilir. Daha eski araçlarda bu süre 75-90 bin kilometre kadardır. Kilometresi yüksek bir aracınız varsa, değiştirilmesi gereken arızalı bir oksijen sensörüne sahip olma ihtimali yüksektir. Yağ, karbon ve diğer çevresel faktörler (su, yol tuzu, vb.) nedeniyle O2 sensörleri zamanla kirlenir ve görevini yapamaz hale gelir.