Araba Hareket Etmiyor
Ustam araç vitese giriyor, şaft dönüyor ama araç yerinden hareket etmiyor. Akslar sağlam, araç krikodayken lastikler dönüyor. Sorun baskı balata mı yoksa diferansiyel, istavroz dişlisi mi?
Merhaba,
Bildiğiniz gibi aracın hareket etmesi için motor gücünün şanzıman yoluyla tekerleklere iletilmesi gerekir. Motor devriliyor ancak aracınız hareket etmiyorsa, soruna neden olan birkaç faktör bulunur. Diğer arkadaşlara da yardımcı olmak için bu konuyu biraz detaylandıralım.
1- Baskı Balatanın Bitmesi (Manuel Şanzıman)
Manuel bir araç kullanıyorsanız baskı balata setini değiştirmeniz gerekir. Sürekli vites değişimleri nedeniyle debriyaj balatası zamanla aşınır. Balatanın ömrü kullanıcıya göre değişmekle birlikte 70 bin ila 250 bin km. arasında dayanabilir. Yokuşlarda aracın geri kaçmasını engellemek için, debriyaj pedalını kavrama noktasında tutmak, debriyaj balatasını 20 bin km. civarında bitirebilir. Debriyaj balatası bittiğinde kavrama olayı gerçekleşmez ve debriyajı bıraktığınızda araç hareket etmez. Baskı balata sağlamsa, aracınız vitesteyken (en yüksek viteste deneyin) gaz pedalına basmadan debriyaj pedalını bıraktığınızda motorun stop etmesi gerekir. Debriyaj pedalı bırakıldığında araç çalışmaya devam ediyorsa, baskı-balata setinin değiştirilmesi gerekir.
Bazen vites kolunun tamamen vites dişlisine geçmesi için debriyaj pedalına tam basılmaz. Debriyaj pedalına sonuna kadar basın ve vitesin düzgün geçtiğinden emin olun. Araç hareket etmiyorsa, geri vites dahil tüm vitesleri tek tek deneyin. Bu, sorunun tek bir vitesten mi yoksa tüm şanzımandan mı kaynaklandığını belirlemenize yardımcı olur.
2- Kirli Şanzıman Yağı (Otomatik Şanzıman)
Otomatik şanzımanların sorunsuz çalışması için şanzıman yağının temiz olması çok önemlidir. Tork konvertörü, motor gücünü tekerleklere iletmek için şanzıman yağı ile birlikte çalışır, böylece aracınız hareket eder. Zamanla, şanzıman yağı kirlenerek özelliğini yitirir. Bu, gaz pedalına basıldığında motorun düzgün çalışmamasına, stop etmesine ve hızlanmamasına neden olabilir. Daha fazla hasar oluşmaması için şanzıman yağının değiştirilmesi gerekir.
Ayrıca, aşınmış bir tork konvertörü de aracın hiç hareket etmemesine neden olur.
3- Frenlerin Kilitlenmesi
Arabanızı çok uzun bir süre kullanmadıysanız, frenler paslanmış ve kilitlenmiş olabilir. Bir miktar gaz vererek aracı ileri geri hareket ettirmek frenleri serbest bırakacaktır. Böyle bir durumda çoğu tamirci tekerlekleri çıkarır ve frenlerin açılmasını sağlamak için onlara vurur. Bu da işe yarar ancak bu işte tecrübeniz yoksa aracı krikoya yerleştirmenizi tavsiye etmem.
4- Bilgisayar (ECU / ECM / PCM / TCM) ve Sensör Sorunları
Modern otomobillerin tümü, viteslerin düzgün çalışıp çalışmadığını algılamak için şanzımanı kontrol eden TCM (Şanzıman Kontrol Modülü) ve sensörlere güvenir. Bu tip bir sorunun aracın hareketini tamamen engellemesi mümkün olmasa da, şunları yaşayabilirsiniz.
- - Zor vites geçişleri
- - Zamansız vites geçişleri
- - Aracın hızı ile eşleşmeyen vitesler
- - Aracın "Limp Mode / Güvenli Mod" girmesi
- - Vitesin kendi kendine boş konuma geçmesi
Arabanız çalışıyor ancak hareket etmiyorsa, motor arıza ışığının yanıp yanmadığını kontrol edin. Ardından bir tamirciden hız sensörünü, şanzıman giriş ve çıkış mili hız sensörünü kontrol etmesini isteyin.
5- Aks ve Şaft Sorunları
Aracınız hiç hareket etmiyorsa veya hareket etmekte zorlanıyorsa çoğu zaman akslardan şüphe edilir. Akslar arızalanmaya başladığında, araç hareket halindeyken bir takım tıkırtı sesleri duyulur ve sesin şiddeti zamanla artar. Bu sesleri duymazdan gelmek arızanın büyümesine ve sonunda aracın hiç hareket etmemesine neden olabilir.
Aynı şekilde şaft (tahrik mili) ile ilgili sorunlar da aracın hareketini engeller. Bildiğiniz gibi şaft, şanzımanı diferansiyele bağlayan ve gücü tekerleklere ileten parçadır. Şanzıman gücünü motordan alır, şaft ise şanzımandan. Baskı balata bittiği taktirde motor gücü şanzımana ve şafta iletilmez, dolayısıyla ikisi de hareketsiz kalır. Şaft dönüyor fakat araç hareket etmiyorsa, tahrik tekerleklerine gücü ileten diferansiyel kontrol edilmelidir. Pinyon, ayna dişli, istavroz dişli veya aks dişlileri ile ilgili bir sorun var demektir.
Ek olarak; şaft kopması meydana geldiğinde araç hiç hareket etmeyecektir. Kopmuş bir şaftı tespit etmek için arabanın altına bir bakış atmak yeterlidir.
